Konu: Fotoğraf Sanatı Nasıl İcra Edilmeli?

mustaf Nickli Üyeden Alıntı

o söylediğinizde size hak veriyorum.

mustafa nazif beyin sorularına gelecek olursak. herhangi bir fotoğrafım herhangi bir yerde yayınlanmadı. bununla birlikte makro manzara mimari bunların çekim teknikleri ustalık isteyen şeyler olabilir. fotoğraf değeri taşımasını sağlayan şey onların arka planındaki ustalıklar değil benim gözümde. evet herkes çekemez o tarzda ama bu onların fotoğraf değeri taşımasını da şağlamaz. fotoğraf değeri taşıması benim kendi fikrimce bir anlatısının olmasıdır. benim anlatıdan kastım felsefik bir çatışmadır. bir tür tezatlık bir düşünüş biçimini temeline almış olmasıdır. yoksa bir makro fotoğraf da bize doğanın ne kadar mükemmel olduğunu anlatabilir ama bunun altında bir felsefe yok benim için bir düşünüş biçimi yok. demek istediğim nokta burası işte.

duygusal tepkilerinizin bir yana konarak bakmak doğrudur. ama bu tarz bi yaklaşım bence her zaman doğru değil nazif bey. çünkü hakikaten teknik herşey değildir. teknik sorunları olan buna rağmen mükemmel kompozisyonlarla bişeyleri anlatmayı başarabilmiş fotoğraflar vardır.

sevgili dostum sana şiddetle felsefe tarihi isimli kitaplardan başlamanı öneriyorum
biz teknik tanımlar üzerinden gidiyoruz şu an:
Fotoğraf teknik tanımı ile ne ise odur; eksikleri, yanlışları olabilir... kötü ışık kullanılmış, yanlış enstantene diyafram seçilmiş onları da bir kenara bırakıyorum: bunlar da fotoğraftır ama eksiktir, düzeltilmesi gerekir...

yukarıda 3 magnum örneği verdim.
özelikle verdim ve o örnekleri yüzlerce artırabilirim.
manzara fotoğraflarını aşağılayan arkadaşlara örnek olsun diyerek koydum...
ve diğer iki fotoğraf, evet tarzım değil; hatta öyle bir fotoğraf hayatım boyunca çekmem ama o fotoğrafların da bir "fotoğraf" olduğu gerçeğini değiştirmez...

sanat mı onlar,
bana göre değil, ama bir başkasına göre olabilir...

burada konuşmalarımızın hepsi tamamen öznel yaklaşımlardır.
siz bir ilaç aldığınızda bile prospektüs vardır içerisinde ve der ki, şu şu bünyelere karşı şu yan etkileri görülebilir.
bu kadar soyut bir iş yapıyorken (aslında somut değil evet) farklı dimağlarda farklı etkilerin olması muhtemel bir sonuçtur ve bu kadar muallak bir konunun somut dayanaklarla tartışılması çok doğru gelmiyor bana...

keyhusrev Nickli Üyeden Alıntı

Bence bu konudan önce fotoğraf sanatı var mıdır, yok mudur bu belirlenmelidir?
Bir fotoğraf sanatından söz edebiliyorsak bunun kurallarını ortaya koymak gerekir ki, bunu da ancak bu konuda uzmanlaşmış kişilerden beklememiz lazımdır. Neticede sanattan söz edecekseniz bu sanata ait en azından genel-geçer belirli kurallar olmalıdır ve bu sanat asgari olarak bu kurallar dahilinde yapılmalıdır. Yani bu alan içerisinde kabul görebilmek için. Yoksa önümüze çıkan her şeye sanat eseri dememiz gerekir.

Eğer bir fotoğraf sanatından söz edilemeyecekse bu durumda Halil İbrahim Bey'in dediği gibi sanatsal içerikli fotoğraf ya da sanatsal değeri olan fotoğraflar ortaya çıkar. Bu sefer de karşımıza sanat ve fotoğraf kavramları çıkacaktır.

Kısa yoldan fotoğrafın sanat değeri taşımasına gelirsek.. bir eserin sanat değeri taşıması için tek olması gereklidir. Çünkü sanat eserleri tektir, biriciktir. Onu icra edene, yapana aittir ve ondan izler taşır.
Evet diş fotoğrafı sadece fotoğraftır; ama içeriğini beğendiğiniz, size estetik haz veren, icra edenin de estetik haz aldığı ve en azından estetik kaygıyı da düşündüğü eserler sanatsal fotoğraflardır. Sanat illa ki herkese bir şeyler anlatmaz, ama bizler ayrı ayrı seviyelerde olduğumuz için en nihayetinde o fotoğraftan almamız gerekeni alırız. Kimi zevk alır sadece, kimi mutlu olur, kimi hüzünlenir vs.
Ben edebi açıdan bakıyorum bir edebiyatçı olarak. Bir eserin, fotoğrafın, sanat değeri taşıması demek, hem estetik kaygının güdülmesi hem de içerisinde herkesin kendisinden bir şeyler bulabilmesi demektir. Sanatçı eseri hazırlar ve bizlere sunar, bizler de kendi süzgecimiz ölçüsünde almamız gerekeni alırız.

işte bu söylediklerinizle, anlatılmak isteneni yorumlamak ve birey olarak birşeyler çıkartma boyutuna geliyoruz ki bence mimari, makro, manzara tarzında fotoğraflar birşeyler anlatmak konusunda bana göre yetersiz kalıyor. tekrar söylüyorum kişisel görüşlerimdir. karşıt görüşe sahip kimseler kırılmasın, fikirlerine saygım sonsuzdur.

konunun özüne hakim olamayınca konudan konuya atlandığı için bir şey yazamıyorum. Aklıma gelen ilk söylem "Sanat sanat için midir yoksa halk için mi?" Konunun gidiş yönü bu soruya da doğru ilerlemesini sağlayacaktır diye düşünüyorum. Ben tüm sanat için çekilmiş fotoğrafların bir şey anlatmaması gerekli diye düşünüyorum. Mimari bir fotoğraf tabiki bir şey anlatmayabilir ama onu sunuş tarzı önemlidir. Sanat için mi yoksa belge için mi çekildiğini anlamak önemlidir.
Çekilen bir bina fotoğrafını estetik bir biçimde sunulmaması için bir gerekçe yoktur. Ama iş gazeteye satılık ilanı vermekse bunda sanat aramak yanlış olur.

Başka bir örnek de şu olabilir. Elinizde, bilgisayarınızda kimselere göstermediğiniz illaki birkaç iyi fotoğraf vardır. Peki siz bunu bana ya da başkasına göstermeyecekseniz onun neresi sanat olur. Bir şey anlatsa ne olur anlatmasa ne olur. Sonuçta ortada bir seyirci yok. Sadece siz varsınız. O yüzden sanat bence sanat için değil sanat halk içindir. Danışıklı dövüş veya bir döngü içerisinde sanatçı da izleyen de haz duymalıdır. Bu da sadece estetik kaygıyla olabilir diye düşünebiliriz.

mustafanazif Nickli Üyeden Alıntı

sevgili dostum sana şiddetle felsefe tarihi isimli kitaplardan başlamanı öneriyorum
biz teknik tanımlar üzerinden gidiyoruz şu an:
Fotoğraf teknik tanımı ile ne ise odur; eksikleri, yanlışları olabilir... kötü ışık kullanılmış, yanlış enstantene diyafram seçilmiş onları da bir kenara bırakıyorum: bunlar da fotoğraftır ama eksiktir, düzeltilmesi gerekir...

yukarıda 3 magnum örneği verdim.
özelikle verdim ve o örnekleri yüzlerce artırabilirim.
manzara fotoğraflarını aşağılayan arkadaşlara örnek olsun diyerek koydum...
ve diğer iki fotoğraf, evet tarzım değil; hatta öyle bir fotoğraf hayatım boyunca çekmem ama o fotoğrafların da bir "fotoğraf" olduğu gerçeğini değiştirmez...

sanat mı onlar,
bana göre değil, ama bir başkasına göre olabilir...

burada konuşmalarımızın hepsi tamamen öznel yaklaşımlardır.
siz bir ilaç aldığınızda bile prospektüs vardır içerisinde ve der ki, şu şu bünyelere karşı şu yan etkileri görülebilir.
bu kadar soyut bir iş yapıyorken (aslında somut değil evet) farklı dimağlarda farklı etkilerin olması muhtemel bir sonuçtur ve bu kadar muallak bir konunun somut dayanaklarla tartışılması çok doğru gelmiyor bana...

burda siz de birtakım fotoğraf tarzları konusunda sanat değildir hükmünü verebiliyorsunuz. aynen de benim başka tarzlarda bu hükmü verebildiğim gibi. nitekim eğer ben aşağılamış oluyorsam siz de birtakım fotoğraf tarzlarını aşağılamış olursunuz. ki bence siz bunu yapmak istememişsinizdir. ben yanlış anlamak istemem.

sonrasında fotoğraf bir çeşit belgeleme çeşididir. ben fotoğraf değeri taşıması için onun bir anlatıya(felsefik bir çatışma) sahip olması gerektiğini düşünüyorum. ve bu anlatıya sahip olmayan fotoğraflar benim gözümde yine fotoğraftır ancak fotoğraf değeri taşımaz.aksini düşünenler lütfen alınmasın bu zamana kadar yazdıklarım şahsi düşüncelerimdir.

benim vermiş olduğum örnek bir başkasına vermiş olduğum yanıttı:
ve o örneklerle şunu demek istedim: madem doğa fotoğrafı bir sanatsal nitelik taşımaz, magnum fotoğraflarının sanatsal olduğunu düşünüyorsunuz, alın size bir doğa fotoğrafı. üstelik o doğa fotoğrafını burada çok daha iyi çekebilecek onlarca fotoğrafçı da var...

ayrıca dostum ben daha da ileriye gidiyorum:
fotoğraf'ın bir sanat dalı olduğunu da çok fazla düşündüğüm söylenemez...
profesyonel bir meslek olabilir... fakat sanat'a yakın olmakla beraber sanatsal nitelik taşımaz... siz hiç bir ayakkabı ustası sanatçısı duydunuz mu? böyle bir gayretleri hiç yok: ) onlar tasarımcıdır...
bir eserin sanatsal nitelik taşıması için gerekli şartlardan bir çoğu fotoğrafta yoktur.
fotoğrafçıların genel anlamda bir eksikliiği var: bu da yapılan bir işi illa ki sanatsal bir kılıfa oturtma çabası. bu geçmişte benim de içinde bulunduğum bir hataydı.
aslında öyle bir şey yok.
mimari fotoğraf ise bunun adı, mimari fotoğraftır
makro ise makro fotoğraftır
savaş fotoğrafı ise savaş fotoğrafıdır, belge niteliği taşır.
sanatsal olmak zorunda değil. fotoğraf de geç, ne kaybederiz mesela?
siyah beyaz olan her savaş fotoğrafı ya da eğik, bükük, grenli her sokak fotoğrafı sanat mıdır?

bir ressam; ormana karşı dağlık bir mekanda karşısında görmüş olduğu ormanın resmini yapmaktadır.
oradan geçen bir filozof sorar kendisine; "ne yapıyorsun?"
ressam cevap verir: "şu karşıda görmüş olduğun ormanın, ağaçların resmini yapıyorum"
filozof yanıt verir: "neden yapıyorsun ki, zaten onlar varlar"...

tanerunlu Nickli Üyeden Alıntı

konunun özüne hakim olamayınca konudan konuya atlandığı için bir şey yazamıyorum. Aklıma gelen ilk söylem "Sanat sanat için midir yoksa halk için mi?" Konunun gidiş yönü bu soruya da doğru ilerlemesini sağlayacaktır diye düşünüyorum. Ben tüm sanat için çekilmiş fotoğrafların bir şey anlatmaması gerekli diye düşünüyorum. Mimari bir fotoğraf tabiki bir şey anlatmayabilir ama onu sunuş tarzı önemlidir. Sanat için mi yoksa belge için mi çekildiğini anlamak önemlidir.
Çekilen bir bina fotoğrafını estetik bir biçimde sunulmaması için bir gerekçe yoktur. Ama iş gazeteye satılık ilanı vermekse bunda sanat aramak yanlış olur.

Başka bir örnek de şu olabilir. Elinizde, bilgisayarınızda kimselere göstermediğiniz illaki birkaç iyi fotoğraf vardır. Peki siz bunu bana ya da başkasına göstermeyecekseniz onun neresi sanat olur. Bir şey anlatsa ne olur anlatmasa ne olur. Sonuçta ortada bir seyirci yok. Sadece siz varsınız. O yüzden sanat bence sanat için değil sanat halk içindir. Danışıklı dövüş veya bir döngü içerisinde sanatçı da izleyen de haz duymalıdır. Bu da sadece estetik kaygıyla olabilir diye düşünebiliriz.

taner bey, tartışma kaynağının özü şudur -ki herkes fikrini belirtti zaten- estetik kaygı yeterli midir? yoksa buna bir anlatı da eklemek gerekli midir?
tam olarak bu konudaki fikrinizi söyleyebilirsiniz.

mustafanazif Nickli Üyeden Alıntı

benim vermiş olduğum örnek bir başkasına vermiş olduğum yanıttı:
ve o örneklerle şunu demek istedim: madem doğa fotoğrafı bir sanatsal nitelik taşımaz, magnum fotoğraflarının sanatsal olduğunu düşünüyorsunuz, alın size bir doğa fotoğrafı. üstelik o doğa fotoğrafını burada çok daha iyi çekebilecek onlarca fotoğrafçı da var...

ayrıca dostum ben daha da ileriye gidiyorum:
fotoğraf'ın bir sanat dalı olduğunu da çok fazla düşündüğüm söylenemez...
profesyonel bir meslek olabilir... fakat sanat'a yakın olmakla beraber sanatsal nitelik taşımaz... siz hiç bir ayakkabı ustası sanatçısı duydunuz mu? böyle bir gayretleri hiç yok: ) onlar tasarımcıdır...
bir eserin sanatsal nitelik taşıması için gerekli şartlardan bir çoğu fotoğrafta yoktur.
fotoğrafçıların genel anlamda bir eksikliiği var: bu da yapılan bir işi illa ki sanatsal bir kılıfa oturtma çabası. bu geçmişte benim de içinde bulunduğum bir hataydı.
aslında öyle bir şey yok.
mimari fotoğraf ise bunun adı, mimari fotoğraftır
makro ise makro fotoğraftır
savaş fotoğrafı ise savaş fotoğrafıdır, belge niteliği taşır.
sanatsal olmak zorunda değil. fotoğraf de geç, ne kaybederiz mesela?
siyah beyaz olan her savaş fotoğrafı ya da eğik, bükük, grenli her sokak fotoğrafı sanat mıdır?

bir ressam; ormana karşı dağlık bir mekanda karşısında görmüş olduğu ormanın resmini yapmaktadır.
oradan geçen bir filozof sorar kendisine; "ne yapıyorsun?"
ressam cevap verir: "şu karşıda görmüş olduğun ormanın, ağaçların resmini yapıyorum"
filozof yanıt verir: "neden yapıyorsun ki, zaten onlar varlar"...

bakın ben de en başta şunu söyledim: magnum ajansının fotoğraflarına bakıp da şu iyi olmamış diyebileceğim çok ama çok az fotoğraf vardır. bu benim gözümde iyi olmamış diyebileceğim fotoğraflardan bir tanesidir.
dediklerinize dayanarak bi soru sormak isterim o halde: kurgulanarak çekilmiş estetik kaygıları olan anlatıya sahip fotoğraf sanatsal nitelik taşır mı?

mustaf Nickli Üyeden Alıntı

bakın ben de en başta şunu söyledim: magnum ajansının fotoğraflarına bakıp da şu iyi olmamış diyebileceğim çok ama çok az fotoğraf vardır. bu benim gözümde iyi olmamış diyebileceğim fotoğraflardan bir tanesidir.
dediklerinize dayanarak bi soru sormak isterim o halde: kurgulanarak çekilmiş estetik kaygıları olan anlatıya sahip fotoğraf sanatsal nitelik taşır mı?

iyi bir fotoğraf olabilir, iyi bir kurgu olabilir...
fakat bir sanat değildir.
bir ürünün estetik olması, sanatsal bir nitelik taşımaz...

dostum ben genel anlamda fotoğrafın türü ne olursa olsun, "sanat eseri" olduğu fikrinde değilim...

felsefik anlamda sanat eserinin insan elinden çıkmış olması gerekmekte. insan elinden çıkmayan nefis bir dağ manzarazı, bir spor müsabakasının fotoğrafı, bir savaş fotoğrafı vesair bilumum ürünler sanat eseri sınıfına girmez. yani bunların fotoğrafı, fotoğraf niteliği taşır: sanatsal bir nitelik taşımaz.

günümüzde fotoğrafın içinde bulunduğu konum, taklitçi felsefe'ye girer ki platon da zaten bunu savunmuştur: yani tabiatta varolan her şey doğanın bir taklididir der. sizin savununuz biraz buna değiniyor, biraz buna karşı çıkıyor. yani bazıları sanat, bazıları sanat değil diyorsunuz... dolayısıyla içinde birden fazla felsefi akım barındıran bir görüş savunuyorsunuz. fakat günümüzde fotoğrafa farklı anlamlar yükleyenler vardır ki onlar da tamamen hegel'cidir; yani tabiarı canlandıran tanrı gibi, sanatçı da dokunduğu her şeye can verir, onu şekillendirir.

ben daha çok felsefi akımı savunuyorum ve diyorum ki; sanatçı dediğin kişi; doğada bulunan şekil, form, dekor, insan ve benzeri unsurları taklit ederek, onları kullanarak ortaya bir şey çıkartıyorsa eğer; o bir sanat değildir. bu felsefe akımına göre, sanatçı soğanı bir arıyı arı olarak görmez hatta der ki bu görüş, sanatçı sadece arıyı görmez, onun gözünün içindeki noktacıklara ayaklarındaki en ince kıllara kadar gören kişidir (bkz. macro photography)...

konu uzun... çok uzun... ve tek bir çıkış noktası yok: tek bir doğrusu da yok...
kafa sayısınca doğru çıkabilir ortaya...

bunlar benim düşüncelerim katılmamakta hürsünüz,
yazdıklarım dayatmacı bir görüş değildir tamamen kendi düşüncelerimdir.

Her fotografin, her uretimin sanat uretimi olmadigini kabul ederim. ZAten her uretimde sanat olmak zorunda degildir.

Her resmin, her siirin, her heykelin sanat olmak zorunlulugu olmadigi gibi. Zanaat ve sanat aslinda karedelerdir birbirinden cok ince cizgi ile ayrilan.

Cok bu tartsimalara girmeyecegim. Defalarca yazdim cokda konustum ve artik aslina bakilirsa tekrarlamak kendi adima sikici olmaya basladi.

Ancak bir iki noktaya parmak basmak lazim.

Birinci olarak:
Sanatin tek bir tanimi olmadigi noktasinda sanatşn cercevesine neyin girip neyin girmedigini tartsimak sadece kisisel bakis acisinin disa vurumundan ibaret olacak tek bir dogru bulunmayan bir ortamda guzel bir beyin firtinasi olmaktan oteye gitmeyecektir ki aslinda beyin firtinalari kisiler birbirlerini dinledikleri surece, kisilerin oznel sanat ve dunya goruslerindekli gelisime bir faydadir.

Ikinci olarak
Fotografin tek bir turu ve tanimi olmadigi icin tum fotograf ust basligini hem teknik malzeme, hem uretim yontemi, hem sunum yontemi olaraktek bir kefeye koymak mumkun degildir.

Ucuncu olarak
Bu kadar farkli disiplin, sunum, ticari ve estetik kaygiyi bir arada ve farkli degerlerle barindiran bir basligin gene farkli anlamlar ve kisisel goruslerle tanimlanan Sanat basligi altinda kabul gorup gormemesi gene kisisel yergi ve bakis acilarina bagimlidir ki sonuclanmasi mumkun olmayan bir tartismadir.

Dolayisi ile fotograf sanatmidir bazen evet bazen hayir.
Icrasi nasil olmalidir turune ve sanat anlayisiniza gore olmalidir.


Ayrica bunlardan sonra isi biraz daha yokusa surmek ve beyin firtinasini kizdirmak icin bir soru sorayim.

Sevgili Mustafa demiski;

felsefik anlamda sanat eserinin insan elinden çıkmış olması gerekmekte. insan elinden çıkmayan nefis bir dağ manzarazı, bir spor müsabakasının fotoğrafı, bir savaş fotoğrafı vesair bilumum ürünler sanat eseri sınıfına girmez.

Peki Cynotype yuzeyde tammen fotografcinin istegine gore hazirlanmi bir yuzeye gene fotografcinin istegi dogrultusunda yapilan pozlama ve uzerine de fotografcinin arzusuna gore gelistirme yapilirsa, bu esnada fotografcinin o alana dusen alani bilincli tercih ettigi goz onune alinirsa bu sekilde essiz ve tekrar edilemez olusturulmus bir fotograf karesi manzara, savas vesair bilumum urunler sanat sinifina girer mi girmez mi?

Sevgiler, selamalr.

tunapala Nickli Üyeden Alıntı

Sevgili Mustafa demiski;


Peki Cynotype yuzeyde tammen fotografcinin istegine gore hazirlanmi bir yuzeye gene fotografcinin istegi dogrultusunda yapilan pozlama ve uzerine de fotografcinin arzusuna gore gelistirme yapilirsa, bu esnada fotografcinin o alana dusen alani bilincli tercih ettigi goz onune alinirsa bu sekilde essiz ve tekrar edilemez olusturulmus bir fotograf karesi manzara, savas vesair bilumum urunler sanat sinifina girer mi girmez mi?

Sevgiler, selamalr.

evet fikir jimnastiği açısından güzel bir nokta:

peki, burada "yorum"u nereye koyacağız sevgili tuna? bahsettiğin nokta'nın daha çok "yorum" konusuna girdiğini düşünüyorum, yanılıyorsam düzelt tabii...
mesela ND filtre ve bilumum artı yan ekipmanlarla çektiğim herhangi bir fotoğrafın özelliği nedir?
bu ve diğer yan ekipmanlar da dahil olmak üzere...
yani görüş şunu savunuyor. diyor ki; ağaç zaten orada var; sen olanı çekiyorsun... o kare için ne kadar beklediğinle, hangi ekipmanları kullandığınla ilgilenmiyorum. dolayısıyla ortaya çıkan sonuç bir sanat eseri sınıfına girmiyor.

burada fotoğrafların belli bir noktada bazı özellikler kazandığını görüyoruz.
1. kullanılan ekipmanlar
2. kullanılan teknik
3. "orada olmak"...
4. yorum
(açık bırakıyorum, birkaç madde daha ekleyebilirsiniz)

peki bu üç-dört madde bir fotoğrafı bir sanat eseri haline getiriyor mu?

mesela orhan gencebay sanatçıdır kendi bestelerini yapar, müslüm gürses yorumcudur: ama iyi bir yorumcudur...
bunun gibi...

bununla birlikte şunu da söylemek isterim ki: yorumcu olmak da sanatçı olmak da güzeldir...

Mustafa;

Fotografta olmayan bir seyin fotografi cekilemez mi? yoklugun mesela veya gercek degistriilip ureticinin algisindan gectigi gibi sunulamaz mi? Fotograf sadece pozitif alanlarin degil negatif alanlarinda bir sunumu degilmidir? Bu noktada eger ureticinin algisinin filtresinden gecmesi yansimanin yansimasinin degilde yansimanin algilanmasini sunmazmi. Algilama farkli olacagi icin her sunulan gercekten ve/veya en azindan bizim gercegimizden farkli olmaz mi. Gercegin disina cikildiginda olusan uretim de fotograf degilmidir?

Ayrica ne kadar bekledigin, ne kadar hazirlik yaptigin fotografin bir parcasidir. Bir fotograf; (fotografcinin gecmisi, bilgi birikimi, egitimi, sosyal cevresi, kulturel altyapsi, ideolojisi) + (fotografin planlama suresi) + ( fotografin denklansore basildigi anin) toplamina esittir. Bu denkleme bazen fotografda kullanilan malzeme ile fotografin baskiya yada izlmeye hazirlanma asamasi etki eder.Yani bir butunun icerisinden tabiri ceiz ise isimize gelmeyen parcalari cikartip yorumlamamak gerekir.

Ayrica Orada olmadan fotograf cekilemezmi? Mesela google earth un ozelligini kullanarak sokakta gezsem su an istanbulda ve bir kare capture etsem bu fotograf olmaz mi?

Bende soru bitmez bugun, kendimce cevaplasamda bu ara cok kafa yoruyorum biraz cok seslilik iyi gidiyor.

tunapala Nickli Üyeden Alıntı

Mustafa;

Fotografta olmayan bir seyin fotografi cekilemez mi? yoklugun mesela veya gercek degistriilip ureticinin algisindan gectigi gibi sunulamaz mi? Fotograf sadece pozitif alanlarin degil negatif alanlarinda bir sunumu degilmidir? Bu noktada eger ureticinin algisinin filtresinden gecmesi yansimanin yansimasinin degilde yansimanin algilanmasini sunmazmi. Algilama farkli olacagi icin her sunulan gercekten ve/veya en azindan bizim gercegimizden farkli olmaz mi. Gercegin disina cikildiginda olusan uretim de fotograf degilmidir?

Ayrica ne kadar bekledigin, ne kadar hazirlik yaptigin fotografin bir parcasidir. Bir fotograf; (fotografcinin gecmisi, bilgi birikimi, egitimi, sosyal cevresi, kulturel altyapsi, ideolojisi) + (fotografin planlama suresi) + ( fotografin denklansore basildigi anin) toplamina esittir. Bu denkleme bazen fotografda kullanilan malzeme ile fotografin baskiya yada izlmeye hazirlanma asamasi etki eder.Yani bir butunun icerisinden tabiri ceiz ise isimize gelmeyen parcalari cikartip yorumlamamak gerekir.

Ayrica Orada olmadan fotograf cekilemezmi? Mesela google earth un ozelligini kullanarak sokakta gezsem su an istanbulda ve bir kare capture etsem bu fotograf olmaz mi?

Bende soru bitmez bugun, kendimce cevaplasamda bu ara cok kafa yoruyorum biraz cok seslilik iyi gidiyor.

nazım hikmet abidin dino'ya, "bana mutluluğun resmini yapar mısın abidin?" der, bilirsin meşhur mısradır.
fakat abidin dino şiirle cevap verir...

manidardır

bende de cevap bitmez abi... ama kaç saattir mail adresleri toparlamaktan beynim sulandı...
yarın bu yazına cevap yazacağım...

korkma canım, şiirle cevap vermeyeceğim

neyin sanat olduğu veya neyin sanat olmadığı biraz subjektif değil midir?

çokça espri konusu olmuştur; çok ünlü ressamların yaptığı soyut resimlerin, 4-5 yaşındaki çocukların yaptığına benzer resimler olduğu algısı. bu noktada, sanat bize "sanat budur" diyenlerin üzerimizde yarattığı zorunluluk değil midir?

ben çekilen her fotoğrafın bir sanat eseri olduğunu düşünmekteyim, gerek yanlışlarıyla gerek doğrularıyla. zira çeken kişi, kendi gözünden gördüğü bir kompozisyonu renk noktalarına aktarmaktadır. bunu da şöyle açıklayayım: toplu gidilen bir gezide, herkesin elinde fotoğraf makinesi var ise; o fotoğraf makinesi sayısı kadar farklı fotoğraf çıkmaz mı? bana göre çıkar. başıma gelen bir durum bu. kimisinde farklı bir açı, kimisinde farklı bir pozlama değeri, kimisinde de farklı bir obje vardır aynı yerden dahi çekilse o fotoğraflar.

dolayısı ile kişinin kendi bakış açısını yansıttığı için bana göre her fotoğraf bir sanattır. bu arada, o ressamların soyut resimleri bana göre değil.

mustaf Nickli Üyeden Alıntı

bununla birlikte makro manzara mimari bunların çekim teknikleri ustalık isteyen şeyler olabilir. fotoğraf değeri taşımasını sağlayan şey onların arka planındaki ustalıklar değil benim gözümde. evet herkes çekemez o tarzda ama bu onların fotoğraf değeri taşımasını da şağlamaz. fotoğraf değeri taşıması benim kendi fikrimce bir anlatısının olmasıdır. benim anlatıdan kastım felsefik bir çatışmadır. bir tür tezatlık bir düşünüş biçimini temeline almış olmasıdır. yoksa bir makro fotoğraf da bize doğanın ne kadar mükemmel olduğunu anlatabilir ama bunun altında bir felsefe yok benim için bir düşünüş biçimi yok. demek istediğim nokta burası işte.

sizin düşünce sisteminize saygım sonsuz ama her konunun bakan göz kadar farklı yorumu vardır.

evet bahsettiğimiz çekim teknikleri o konuda belirli bir çalışma gerektiren çekimlerdir. bir nevi ustalık gerektirir.
felsefe aranma meselesi de güzellik kavramı gibi görecelidir. örneğin, bir böcek makrosunda ben yaratanın (cc) yüksek mühendisliğini görüp hayretlere düşüyorum. biz yeni üretilen bir araba modeli için (ki motor emisyon ve mekaniği iyileştirmeler haricinden hemen hemen hiç değişmez, benzinli motorlar ve dizel motorlar çalışma prensipleri genelde aynıdır) hayretlere düşüyoruz ama minyatür boyutta olan bir sinekte dahi ondan kat be kat fazla mühendislik var. buyurun size mühendislik.

ben bu konuda fotoğrafın ağırlıklı olarak belgeleme olduğunu düşünürüm. çok iyi bir kreatif çekim değilse genelde bir belgelemedir. hatta çoğu fotoğraf disiplini belgeleme üzerine kuruludur. mimari, makro, basın, spor, doğa, otomobil (ki bence anca motorsporları veya basın fotoğrafçılığının alt dalı olabilir.), moda, portre, doğa....
belki abstract çekimler veya still life çekimler gibi kreatif çalışmalar bir özgünlük taşıdığı için sanat olabilirler.

ayrıca,
başka bir açıdan fotoğraf kavramı fikir ve sanat eserleri kanunu ile düzenleniyor. burada da fotoğraf olabilmesi için makine tarafından üretilmiş bir görsel / imaj olması yeterli.

pek iyi, o halde kullandığınız fotoğraf değeri nedir? kime göredir?

bu tamamen yukarıda diğer arkadaşların da yazdığı gibi kişisel bir durumdur. aynı güzelliğin, felsefenin ve diğer şeylerin kişisel olması gibi.

klasik bir deyim vardır. "sanat kimsenin tekelinde değildir." herkesin kendi sanat kriteri vardır. bu zaten yukarıda defalarca yazılmış. bu kriterler ve sonuçları ne kadar insanları etkiliyorsa o derece başarılı sayılır. toplumun sanat adamı diye kabul ettiği çerkes karadağ fotoğraf sanatı için şunu ifade eder. "herkesin gördüğünü ,çekmek başarı olarak görülmemelidir." bu bağlamda ,illa bir felsefe aranıyorsa bu da bir felsefedir.


uzun pozlamalar insan algısının dışındadır. dolayısıyla sürrealdir. ve buda soyutlama yoluyla bir ifade biçimidir. bana göre sanat eseridir. zamanın akışının ,kontrol altına almaya çalıştığımız doğa karşısında insanın çaresizliğini anlatır bana hep.

bana göre insan gözünün göremediği ,gördüğü veya fark edemediği görüntüleri yaşam karelerini fotoğrafa dönüştürerek (teknik gereksinimlerini karşılaması gerek) buna kendi yorumuna eklerse sanat mertebesine ulaşır. bunun eşsiz ,benzersiz ve tekrarlanamaz olması onu zirveye taşır. bu macroda olur , manzarada olur, astroda olur.

deklanşöre her bastığımızda görüntüler elde ederiz. bunlardan bazıları teknik gereksinimleri karşılıyorsa bunlara fotoğraf diye bilirizr. bu fotoğraflarda yorum,ifade,kendi tarzımız varsa işte o zaman benzersiz olur. bu noktada sanattan bahsedebiliriz belki.

Tartışma bayağı ilerlemiş dünden beri. Bir kaç yerde manzara, makro vb.. fotoğrafların sanat eseri olup olmadı ile ilgili yazılmış. Öncelikle bana göre sanat kavramı yerine göre güçlü veya güçsüz olabilir. O sözü söyleyen kimdir? picasso nun "bana göre sanat" kavramı le benim söylediğim " benim için sanat" değer olarak biraz farklı olur. Eserlerinizi sanat çevrelerine, piyasaya, halka vb yerlere kabul ettiremedikten sonra evinizin sanatçısı olursunuz. Örneğin Bedri baykam Türkiye için değerli iken, dünya da çok da güçlü değildir. Benim için saçma sapan eserlerinin olması, onun ortalama üstü bir modern sanatçı olduğu gerçeğini değiştirmez. Tarihe geçmiştir kendileri.

Ayrıca şu an dünyanın en pahalı fotoğrafı bir manzaradır. Tamam değeri belki daha az olabilir ama sonuçta minimum değeri bile bayağı fazla olacaktır. Ona o değeri veren sanat dünyasındaki yeridir. ÜStüne popüler kültür de eklenince fiyat uçuyor. Eğer minimalist yaklaşımı, çeken kişinin diğer eserlerini ve dünya sanatını yeterince bilmezseniz, "aptalca bir nehir fotoğrafı, ben daha iyisiniz çekerim" dersiniz. O iş öyle olmuyor işte. Sanat tarihini kıyısından köşesinden bilmeden bu işlere girildiği zaman evimizin sanatçısı oluruz ancak.

Tedbir amaçlı cümle: Birine yönelik yazmadım. Sadece fikrimi belirttim. Yanlış bir anlaşılma olmasın.

burada çeşitli görüşler var. sırasıyla gelen görüşleri yazacak olursak:

1- sanat belli bir zümre'ye aittir - ya da kurumsal oluşumun unsurlarına aittir (magnum vb. kuruluşları gibi)
bu bağlamda buralardan çıkan her şey doğrudur, güzeldir ve "sanattır"

2- fotoğraf makinası'ndan çıkan her ürün sanattır. bu bağlamda çekilen konu ne olursa olsun,
sonuçları ne olursa olsun iyi ya da kötü, kimin çektiği hiç farketmez, bilgi birikim de yok sayılarak çıkan ürüne "sanat" deniyor.

3- bazı arkadaşlar da hem "sanattır" hem de "bazıları sanat değildir" diyor... (kendileri de emin değil galiba)

4- fotoğrafın sanat değil teknik bir olgu olduğuna inanan kişiler vardır: benim gibi...

bu görüşler ışığında konuyu masaya yatıracak olursak;
öncelikle "sanat" konusu, matematiksel bir sonuç değildir. 2+2=4 gibi elimizde net veriler yoktur.
ben tomasso albinoni'yi dinlerim, siz mustafa sandal'ı dinlersiniz (örnek olarak veriyorum)
siz noise'li fotoğraf ortaya koyarsınız, çekilen her siyah beyaz fotoğrafı on numara kabul edersiniz, ben etmem.

bu tip yargıları örnek olsun diye veriyorum.
insanlar bir eseri oluştururken ortaya bazı sonuçlar çıkar: bu sonuçlar arasında tuna'nın da bahsetmiş olduğu gibi,
bilgi, birikim, kültür, algı, anlayış, araç, amaç, sonuç gibi kavramlar.
(ki, ben de zaten bunu savunuyorum; bunlar olmadan yapılan her iş eksiktir, yarımdır)

bu kavramlar var olan eseri (sanat eseri demiyorum) bir üst kimliğe taşır ya da taşımaz.
taşıyıp taşımaması bir insiyatif değildir, yani bunu siz bilinçli yapmazsınız.
örneğin sanatsal birikiminiz vardır, çok iyi fotoğrafçısınızdır, hatrı sayılır bir background'unuz da vardır
fakat bunlar da sizi sanatçı yapmaya yetmeyebilir.

bu bağlamda;

bir tekniğin, bir yapıtın sanatsal kimliğe bürünmesi için belli başlı bazı kriterler vardır.
(ve ne yazık ki sanatta bu böyle işler)
sözlüklerde, kamuslarda yazan "sanat" tanımlarını bir kenara bırakmak gerekiyor
çünkü reel hayatta bu böyle işlemiyor dostlar kusura bakmayın.
bir eserin "sanatsal" kimliğe sahip olması için belli başlı sanat çevrelerince kabul görmüş olması gerekiyor.
onlar tarafından kritiklerinin yapılmış olması gerekiyor.
bu işin çok yüzeysel gibi görünen ama önemli bir kısmıdır.
örneğin yazdığınız bir kitap, kitap eleştirmenleri tarafından eğer değerlendirilmişse, (kötü değerlendirme bile olsa)
bu yazar için iyi bir şeydir. velev ki kitap göklere çıkartılsın, işte o zaman kendinize o dünyada bir yer bulabilmişsinizdir.
picasso'nun son dönem çalışmalarını eleştirebilirsiniz ama
background'una baktığınız zaman çok güzel, sürreal, gerçeğe çok yakın portre çalışmalarını da görebilirsiniz.
sanat, kendi içerisinde kendi üslubunu bulabilir, hatta değiştirebilir de üslubunu.
picasso'nun son dönem tablolarında birbiriyle uyumsuz kafa, kol, kocaman eller, ayaklar, kafalar gibi portrelerinin olması
tamamen bir üslup arayışının neticesidir.
dali deli miydi? evet deliydi, ama bilinçli bir deliydi, ne yaptığını biliyordu...


fotoğrafta da durum çok farklı değil. benzer bir görüş hakim.
fakat fotoğrafı diğer sanat dalllarından ayıran bir nokta var: herkesin fotoğraf makinası var.
yani iyi bir ressam olmak için bütün boyaların kokularına kadar bilmek zorundasınız.
çala kalem fırça ile sanat icra edilmez mesela.
bir alt yapısı olmak zorunda çıkan eserin.
ya da çok muazzam bir yetenek olmak zorundasınız.
bunlar da yetmiyor tabii...
sanatsal eserler var olduğu çağlardan çağlar ötesine seslenen unsurlardır.
bu unsurlar var olduğu zaman içerisinde, "bu eser 300 yıl sonra şu kadar değerlenecek" diyerek yapılmıyor.
zaman içerisinde sanatsal kimlik varolan o esere lütfediliyor.
fakat burada fotoğraf makinasından çıkan her fotoğrafa sanat dersek, "sanat"a ayıp etmiş oluruz diye düşünüyorum.

diğer görüş; "bazıları sanat, bazıları değil"
kime göre, neye göre?
2+2 gibi net olmayan koşullar içerisinde doğru sonuca varmaya çalışmak bir hata...
çünkü yaklaşım ve değerlendirmeler tamamen öznel'dir.
tabii, bir de şu nokta var: bir şeyin sanat olup olmadığı yargısına varmak için çok ciddi bir sanatsal birikime sahip olmak lazım.

fotoğraf'a sanat demek benim kanımca, ortaya çıkan her ürünü sanatsal bir kılıfa sokma adına işin kolaya kaçılan kısmı, adı...
bir zaman, bir şair ile yapılan röportajı okudum... arkadaş şöyle demiş röportajında: "askerden geldim, ne yapacağımı bilmiyordum, şair oldum"
bu mu yani?
ne yapacağınızı bilmiyorsunuz, e, bari elime fotoğraf makinası alayım: sanatçı desinler....
tarihin hiç bir devrinde bir sanat bu kadar kolay icra edilmemişti...
pardon, sanat dedim...
allahım affet...

tunapala Nickli Üyeden Alıntı

Mustafa;

Fotografta olmayan bir seyin fotografi cekilemez mi? yoklugun mesela veya gercek degistriilip ureticinin algisindan gectigi gibi sunulamaz mi? Fotograf sadece pozitif alanlarin degil negatif alanlarinda bir sunumu degilmidir? Bu noktada eger ureticinin algisinin filtresinden gecmesi yansimanin yansimasinin degilde yansimanin algilanmasini sunmazmi. Algilama farkli olacagi icin her sunulan gercekten ve/veya en azindan bizim gercegimizden farkli olmaz mi. Gercegin disina cikildiginda olusan uretim de fotograf degilmidir?

abi bu yazdığına en güzel örnek "bu bir pipo değildir" isimli çalışma olsa gerek.
gerçek ve algı...
bu da aslında felsefenin konusudur.
gördüğümüz gibi, ressam, yazar, fotoğrafçılar da felsefik bir bilgi, birikim ve kültür'e de sahip olmalı.
bir pipo resmi yapıp duvara asmak farklı bir şeydir,
bir pipo resmi yapıp duvara astıktan sonra altına, bu bir pipo değildir yazmak farklı bir şeydir.
bu şekil bir öngörüde gerçek ve gerçeklik algısı tamamen zıt yönde hareket edebilir...
bunları zaten yazmıştım hatırlarsan...
bu konuda zıt düşeceğimiz bir nokta yok.
eğer bir felsefeciye hem de hatrı sayılır bir felsefeciye, 200 sayfalık kitap yazdıracak kadar bir eser ortaya konsun
ben orada düğmemi ilikler o eseri icra eden kişinin ellerinden öperim.

yani kısaca, genel anlamda düşüncelerimi toparlayacak olursak:

ben, fotoğraf makinasından çıkan her ürünü fotoğraf olarak kabul etmekle birlikte, fotoğraf makinasından çıkan her ürünü de sanat olarak kabul etmemekteyim.
sanatta aristokrasi kavramına şahsen inanıyorum.
sanat zaten belli bir zümre'ye hitabetmiştir her zaman için. tarih boyunca bu böyledir.
sen sokaktaki 100 kişiden 10 kişiye hitabediyorsundur mesela.
bir şair de öyle hatta çok daha az, belki bir iki kişiye ancak hitabediyordur o da şansılysa...
yani bu kadar az bir zümreye hitabediyorken,
bu işi yapan kendilerine "sanatkar" diyen insanların sayısının bu kadar çok olması, biraz garip gelmiyor mu sana abi?

bir örnek daha vereyim:

nahhatlık diye bir kavram vardır. yani oyma ve kabartma...genellikle ağaç olmak üzere taş üzerine de oyma vs. yapan kişilere verilen isimdir.
ciddi bir sanatkarlık ister. bir dönem yaptım bunu... o işte sanatkar olamadım, ne yazık ki... fakat o işte nasıl sanatkar olunabileceğini çok iyi öğrendim.
örneğin sen tahtayı koklayarak nasıl bir cins tahta olduğunu anlarsın. hangi tahtanın içinde görünmez damar vardır yoktur bunu o işi yapan usta çok iyi bilir.
o tahtayı fırına nasıl vereceğini hangi ağacı hangi fırında ne kadar süre hangi derecede tutacağını çok iyi bilir... o çekici keskiye öyle narin vurur ki, zannedersin ki tahtayı hiç incitmeyecek...
şimdi bunu yapan makinalar var... autocad'e aktarıyorsun hat yazısını, cnc makinası sana o çizimi ağaç üstüne çiziyor... işte o insanlara sanatkar gözüyle bakmıyor kimse abi...
bunu not olarak düşeyim istedim.

ve bu not ile beraber; eğer bir makina ürünü varsa ortada insanların ona neyi kattığının çok büyük bir önemi yok.
ortaya çıkan o makinaya aittir çünkü tamamen makina marifeti vardır.

tunapala Nickli Üyeden Alıntı

Ayrica Orada olmadan fotograf cekilemezmi? Mesela google earth un ozelligini kullanarak sokakta gezsem su an istanbulda ve bir kare capture etsem bu fotograf olmaz mi?

evet teknik olarak fotoğraf olur, ama senin fotoğrafın olmaz abi....
abi ben zaten fotoğraf makinasından çıkan her ürünün "fotoğraf" olduğunu zaten söylüyorum...
eksikleriyle, kusurlarıyla, kadraj, kompozisyon, enstantene, diyafram gibi noksanlıkları olsa dahi fotoğraf makinasından çıkan her ürün bir "fotoğraftır"
burada konuşulacak konu sadece iyi bir fotoğraf olup olmadığıdır.

bir gün bir arkadaş aradı beni...
"abi, şu şair'i biliyorsun değil mi? evet çok iyi biliyorum... dedim... benim şiirimi eleştirdi dedi... nasıl eleştirdi dedim, "yerden yere vurdu abi" dedi"
ama arkadaş bunu büyük bir heyecanla ve mutlulukla söylüyordu...

artı bir nokta

herkese iyi günler

kim okuyacak birader bu kadar uzun yazıyı?

ben okudum

Halil Ibrahim Duran Nickli Üyeden Alıntı

kim okuyacak birader bu kadar uzun yazıyı?

ben okudum

vallahi kardeşim, zaten okumayan adamla işim yok: )

bu sorunun en büyük sebebi herkesin elinde bir dslr olması. Kendinizi özel hissetmiyorsunuz ondan çıkıyor bu tantana. Burada yazan arkadaşlar için söylemiyorum. Nerdeyse çekilecek bütün kareler çekildi ondan dolayı bir yerden sonra insan böyle şeyleri düşünmüye başlıyor. Bu konuyu bende çok tartıştım kendi içimde ya da çeşitli plaftormlarda ama sonra düşündüm tartışılmasına gerek yok. Manzara fotoğrafının sanat olmadığını düşünüyorsan ve fotoğraf çekmeyi sevip hem de sanat yapmak istiyorsan çözümü basit. Kendin kurgula ve kurgu fotoğrafı çek. nesneler,insanlar,makyajlar,kendi hayalinde yarattığın imgeler. Hem kendini tatmin etmiş olursun hem fotoğraf ile sanat yapmış olursun. Hindistan'a gidip görsel olarak etkileyici gördüğümüz bir gurunun fotoğrafını çekebilirsiniz ama bu sanat mı? ben idda ediyorum eline makina almamış birisine makinayı p moduna alıp versek ve raw çektirsek uçak biletini cebine koysak git çek kardeşim desek. sonra düzenlemesini biz yapsak. Bu adamın hindistan'da çektiği fotoğrafları sonra yayınlasak ve makinayı eline yeni aldığını söylemesek çoğu kişi anlamaz bile. demek sanat değil zaten sanat olmak zorunda değil. İnsanların garip bir beklentisi var. evet kur tripodu yap ayarı ve uygun ışığı bekle manzara zaten orada duruyor. Çok basit değil mi o yüzden tüm bu sıkıntı. Ayrıca her haber fotoğrafı sanatsal değer taşımıyor. magnum örneği uç bir örnek. adamlar hem belge niteliğinde hem de o zor şartlarda sanat fotoğraf çektikleri içi zaten magnum fotoğrafçısı. Bu sanat tartışmalarının altında ego yatıyor. fotoğraf çekiyorum ve bu kadar kolay olmamalı. yoksa bu yaptığım yetenek gerektiren bir iş değil mi sorusu içten içe böyle düşünceleri ortaya çıkarıyor. çözümü basit bırakın makinaları alın fırçaları resim yapın )))