Vallahi, başlık "Fotoğraf Eleştirmek" olunca ve sonu " Doğru eleştirinin bu sorulara cevap verebilecek potansiyele sahip insandan gelebilmesi taraftarıyım" olunca endişelendim diyebilirim. Bu başlık sanki iki soruya cevap arıyor:
1. Doğru eleştirinin ölçüsü nedir?
2. Doğru eleştiri yapacak insan kimdir?
Ben bu sorulara objektif yanıt bulabilecek herhangi bir bilgiye ulaşamadım. Ama onun yerine fotoğrafları daha bilinçli okumak ve öğrenmek adına örneğin Tahir Yıldız'ın yazısındanki şu sistematik yaklaşım fotoğraflara eleştirel gözle bakmak ve dillendirmek için son derece faydalı olabilir: İyi Bir Fotoğraf Eleştirisi Nasıl Yapılmalı? | Fotografium Blog
Gelmiş dünyanın dört bir ucundan
Ayrı dilleri konuşur, anlaşırız
Yeşil dallarız dünya ağacından
Gençlik denen bir millet var, ondanız.
NHR.
galiba, ben ahmet'in yazdığını tamamen yanlış okuyorum...
ahmet'in yazdığı yazının bahsettiğiniz konu ile bir alakası yok abi...
benim okumam, ahmet'in yazmış olduğu yazının tamamen ironik bir yaklaşım olduğu...
yazıyı düzden değil, tersten okumak gerekiyor diye düşünüyorum.
yoksa ahmet, şu kişi eleştiri yapabilir demiyor...
ben ahmet'in yazdığını şu şekilde okuyorum:
"ben bu fotoğraftan elektrik almadım", "bu fotoğraf bana bir duygu vermedi" hatta bir tane de ben ekleyeyim "ışığınız bol olsun" şeklinde biten yorumlara bir isyan'dır....
yeter be kardeşim artık fotoğraf konuşun demek istiyor kısaca.... (açık kapı bırakıyorum, ben yanlış anlıyor da olabilirim)
ahmet yanılıyorsam düzelt, ya da kim düzeltiyorsa düzeltsin
zaten tahir'in yazmış olduğu yazı alt başlıkları ile forumda çok konuşuldu
ben de hem fikirim... fakat temelde hem fikirim; eksik noktaları da var yazının.
bu açıdan çok duygusal düşünmediğimi bir kere daha ifade edeyim...
eleştirinin bir bilim olduğu söylenir: buna katılırım (fakat katılmadığım noktaları da var), bu bağlamda tabii ki eleştiriyi yapan kişinin kimliği de önemlidir.
fotoğraf eleştirisi bir sinema eleştirisi gibi değildir.
çoğunun alt yapı eksikliği olabilir. mesela bir roman eleştirisi yazabilir misin abi?
ya da hikaye, ya da şiir, ya da başka herhangi bir metnin eleştiirisini?
bunları yazmak için belirli bir alt yapıya sahip olunması gerekir. fotoğraf da öyle bir hale geldi ki,
denklanşöre her basanın eleştiri yapma hakkı varmış gibi bir hava esiyor.
aslında böyle bir şey yok.
bu bağlamda bir fotoğrafın hangi şartlar altında çekildiğini bilmeden yapılacak yorumlar da "sakat" yorumlardır
desteksiz yorumlar olarak havada kalırlar... yani tahir'in yazmış olduğu yazının ilk maddesi bu olmalı:
1. öncelikle hangi şartlar altında hangi ekipmanlarla çekildiğini bileceksin ki, yoruma öyle başlayacaksın
bunları bilmeden nasıl yorum yapılabilir ki?
artı olarak bu şekilde açılan her başlık karşılıklı fikir alış verişi yapma adına güzeldir
eğer bu tip yazışmalardan şevki kırılan varsa zaten o şevk o kişide hiç yoktur derim...
"VARLIĞIM, TÜRK VARLIĞINA ARMAĞAN OLSUN. NE MUTLU TÜRKÜM DİYENE...."
Yüksek sesle bir daha söyle
"NE MUTLU TÜRKÜM DİYENE..."
Mustafa hocam, Tahir Yıldız'a haksızlık olmasın, yazısının giriş bölümünde söyledikleriniz yer almış. Hatta mümkünse diğer fotoğraflarına da bakıp öyle eleştirilmeli demiş.
"eleştiri" kelimesi konusunda da fikir birliği olduğunu düşünmüyorum. Örneğin ben eleştiri diyince : Bir kişi, eser ya da konuyu doğru ve yanlışlarını göstererek anlatmak amacıyla yazılan kısa metinlerdir (Vikipediden alıntıdır) olarak anlıyorum. Tahminime göre siz (ve diğer fotoğrafı mesleğinin bir parçası olarak kullananlar) Bir şeye kıymet biçme, o şeyi kıymetlendirme demek olarak değerlendiriyorsunuz.
(Kelimenin aslı Yunanca "Kritikos"kelimesinden gelen "Critic" (hükmetme) karşılığı olarak dilimizde kullandığımız "tenkit" kelimesi "nakd" kökünden türemiştir. "Nakd", bir şeyi satın alırken verilen akçe, kıymet ölçüsüdür ve tenkit, o şeyi kıymetlendirme anlamını taşır).
Yani, evet, deklanşöre her basan kısa bir metin yazıp adına da eleştiri diyebilme hakkına sahiptir. Ne kadar değer görür ya da itibar edilir o yazdığı içeriğe bağlı.
Söz konusu olan eğer ticari değeri olan (ya da olabilecek) bir ürüne yapılan "kritik" ise size katılıyorum, destur demeyi bilmek gerek.
Gelmiş dünyanın dört bir ucundan
Ayrı dilleri konuşur, anlaşırız
Yeşil dallarız dünya ağacından
Gençlik denen bir millet var, ondanız.
NHR.