Konu: "Bu fotoğraf bana birşey vermedi" ... FOTOĞRAFI ELEŞTİRMEK...

abi senin yaklaşımın biraz daha sanki sanat sanat içindir yaklaşımına benziyor.
ben burada bu konu için görkem keser 'in mantığındayım.

bir fotoğrafı internet vs yerde yayınlıyorsan hedef kitlen o yayımlanan alana giren herkestir. dolayısı ile yorumlayan kişinin kimliği veya kültürel donanımı iyi de olsa kötü de olsa her halükarda yorum yapacak.
sonuçta sen orada yayımlayarak zaten baştan o yorumu almayı hak ediyorsun.

senin kastettiğin ustanın ustayı kritik etmesi ise bambaşka bir şey

lewendim Nickli Üyeden Alıntı

Rangin Hanım sizin için söylemiyorum burada yazdıklarımı baştan belirteyim.

Karakter değil ki burada kullanılan genelde. Ne tanıyacak 5 dakikada. Bu tür programlarda önce adamın cüzdan durumuna bakılıyor. Adam yaşlıysa ve zenginse çocuk sayısı çok da fazla değilse (miras fazla bölünmesin) yakında da öleceği düşünülüyorsa amcanın taliplisi çok oluyor. Ama adamda para yoksa işte o sırada elektrik devreden çıkıyor paravanın açılması ve arkadan kimin çıkacağının önemi kalmıyor. Kadın Yıldız Tilbe adam da Brad Pitt olsa o elektrik trafodan bağlansa bile faydası olmuyor. Burada iletken maddenin kağıt para olduğunu belirteyim.

Sizin dediğiniz çekici gelmesi durumu ise beğenmemenin alt durumudur. Tip bazlı değil genel bazlı söylüyorum bu dediğimi

-Nasıl Buldun?
-Bana çekici gelmedi. (Sonuç beğenmedi)

-Nasıl Buldun?
-Tipim değil (Sonuç beğenmedi)

-Nasıl Buldun?
-Elektrik alamadım (Sonuç beğenmedi)

-Nasıl Buldun?
-Bu fotoğraf bana birşey vermedi. (fotoğraf camiasındaki cevabı beğenmedim olacaktır)

Hepsi aynı kapıya çıkıyor.

Levent Bey bir gün hasta olunca işten izin alıp evde bütün gün TV izledin.Lakin o programa 5 dk katlanamayıp başka kanaldaki yemekteyiz programına geçtim.Ordaki yemek eleştirileri daha komiğime gitti.Lakin eleştirininde bir dozu olmalı.çünkü insan bir süre sonra zıkkım yiyin diyesi geliyor.Herkes sofrada bilirkişi edasıyla konuşuyor.Mevlana'ya sormuşlar ne bilirsin diye haddimi bilirim demiş

sakin olun gençler, kalp kırmaya gerek yok

55-250 mi 75-300 mü diye arıyordum nerelere geldim :S

Şaka biryana bu konu üzerine söyleyecek tonlarca şeyim olmasına rağmen söylememeyi yeğliyorum.

Mustafa hocam, Tahir Yıldız'a haksızlık olmasın, yazısının giriş bölümünde söyledikleriniz yer almış. Hatta mümkünse diğer fotoğraflarına da bakıp öyle eleştirilmeli demiş.

"eleştiri" kelimesi konusunda da fikir birliği olduğunu düşünmüyorum. Örneğin ben eleştiri diyince : Bir kişi, eser ya da konuyu doğru ve yanlışlarını göstererek anlatmak amacıyla yazılan kısa metinlerdir (Vikipediden alıntıdır) olarak anlıyorum. Tahminime göre siz (ve diğer fotoğrafı mesleğinin bir parçası olarak kullananlar) Bir şeye kıymet biçme, o şeyi kıymetlendirme demek olarak değerlendiriyorsunuz.
(Kelimenin aslı Yunanca "Kritikos"kelimesinden gelen "Critic" (hükmetme) karşılığı olarak dilimizde kullandığımız "tenkit" kelimesi "nakd" kökünden türemiştir. "Nakd", bir şeyi satın alırken verilen akçe, kıymet ölçüsüdür ve tenkit, o şeyi kıymetlendirme anlamını taşır).

Yani, evet, deklanşöre her basan kısa bir metin yazıp adına da eleştiri diyebilme hakkına sahiptir. Ne kadar değer görür ya da itibar edilir o yazdığı içeriğe bağlı.
Söz konusu olan eğer ticari değeri olan (ya da olabilecek) bir ürüne yapılan "kritik" ise size katılıyorum, destur demeyi bilmek gerek.

mustafanazif Nickli Üyeden Alıntı

sevgili ahmet zaten bunları inkar etmiyoruz, bunları ben de söylüyorum

kürk mantolu madonna'yı okudun mu?

Okudum, hatta sıcak sayılır bir yıl kadar önce okumuştum, Ali'yi de çok severim

Atalay Bey, öncelikle bu başlık bu forumdaki fotoğraf eleştiri platformundan bağımsız bir başlıktır. Bu başlıkta fotoğraf eleştirisi yapmıyoruz.
Tahir Bey'in o yazısını okudum, Mustafa Bey eklemiş birinci madde şöyle olmalıydı diye, benim de şahsi fikrim o fotoğrafı çeken sanatçının bulunduğu durum, dünya görüşü, geçmiş eserleri vb'yi tanımalıyız şeklinde bir ilk madde olabilirdi.
Yazımı evet Mustafa Bey çok doğru anlamış.
Eleştiri üzerine bir ironi ortaya koyarak eleştiri mantığımızı, fayda ve çıkarımlarımızı anlamaya çalışmaktı başlıktaki amacım.
Ayrıca bu başlıktaki amacım birşey öğretmek ya da göstermek değil bu konu hakkında yazan herkesle bir beyin fırtınası yaparak herkesin en azından eleştirel yönde kendi payına daha farklı çıkarımları ortaya çıkartmalarına vesile olmaktı.

Aslında "Bir elektirik alamadım" , " Bana birşey vermedi" bakışının yanlışlığını ortaya koyma bir yana -ki bunu diyen kişiye de doğruyu gösterebilme uzun çabalar gerektirir- fotoğraf okumaya daha üst bir bakışla bakmaya hepbirlikte yardımlaşarak birbirimizden faydalanarak adım atmaktı.

Ancak yaptığım ironiyi -çok açık olmasına rağmen- anlamayan, hatta yazıyı okumadan cevap yazan ya da "şevk kırılmasın" telaşıyla eleştiriye (ya da fotoğraf okumasına) daha insani ve sevecen yaklaşan siz değerli büyüklerim sebebiyle maalesef kendi adıma yol katedemediğimi söylemek isterim (çünkü ben de bu başlığa gelecek cevaplarla kendimi geliştirmeyi umuyordum çünkü fotoğraf okuma bir süredir önemli bir ilgi alanım oldu).

Halil Ibrahim Duran Nickli Üyeden Alıntı

abi senin yaklaşımın biraz daha sanki sanat sanat içindir yaklaşımına benziyor.
ben burada bu konu için görkem keser 'in mantığındayım.

bir fotoğrafı internet vs yerde yayınlıyorsan hedef kitlen o yayımlanan alana giren herkestir. dolayısı ile yorumlayan kişinin kimliği veya kültürel donanımı iyi de olsa kötü de olsa her halükarda yorum yapacak.
sonuçta sen orada yayımlayarak zaten baştan o yorumu almayı hak ediyorsun.

senin kastettiğin ustanın ustayı kritik etmesi ise bambaşka bir şey

ibo:
eğer sanatkar isem... (ucundan kıyısından birazcık öyleyim)
sanatı halk için yapmıyorum
sanatı eleştirmenler için de yapmıyorum.
sanatı sanat için de yapmıyorum.

yahu sen arının senin için mi bal yaptığını sanıyorsun

not: yayınlamanın eleştiriyi de beraberinde getirdiği noktasında hem fikirim:

atalay abi
sevgili abicim, sevgili hocam:
eleştiri eğer münekkidlik yani yazdığınız gibi bir anlam ihtiva etse idi dediğiniz noktada size katılabilirdim.
(eğer bunu kastediyorsanız özellikle, sonuna kadar katılıyorum yani)
tarihin her döneminde münekkidlik yapılacak en zor iştir. aslında bir sanat değildir, münekkidlik bildiğiniz ciddi anlamda bir meslektir.
(tabii burada arkadaş ortamında bunu bu kadar ciddiye almıyorum... yani bunu bir paylaşım ve karşılıklı fikir alış verişi olarak görüyorum buna mukabil bu fikir alışverişinin çıtasının biraz yüksek olması taraftarıyım)
mesela bir cemil meriç hakkında yazı yazmak için neredeyse koca bir kütüphaneyi okumak gerek.
herhangi bir sanatsal eseri incelemek ve kritik etmek için de bir çok noktayı bilmek gerek.
aslında çok yanlış bir şey söylemiyorum:
söylediğim şey kısaca: "eleştirilerin, donanımlı olması gerekliliği"
bu konuda zannedersem hemfikiriz...

başınızı ağrıttım.

muhabbetle.

haklısın abi,
sanat önce sanatçının kendi içindir.

Ahmet Yeşil Nickli Üyeden Alıntı

Atalay Bey, öncelikle bu başlık bu forumdaki fotoğraf eleştiri platformundan bağımsız bir başlıktır. Bu başlıkta fotoğraf eleştirisi yapmıyoruz.
Tahir Bey'in o yazısını okudum, Mustafa Bey eklemiş birinci madde şöyle olmalıydı diye, benim de şahsi fikrim o fotoğrafı çeken sanatçının bulunduğu durum, dünya görüşü, geçmiş eserleri vb'yi tanımalıyız şeklinde bir ilk madde olabilirdi.
Yazımı evet Mustafa Bey çok doğru anlamış.
Eleştiri üzerine bir ironi ortaya koyarak eleştiri mantığımızı, fayda ve çıkarımlarımızı anlamaya çalışmaktı başlıktaki amacım.
Ayrıca bu başlıktaki amacım birşey öğretmek ya da göstermek değil bu konu hakkında yazan herkesle bir beyin fırtınası yaparak herkesin en azından eleştirel yönde kendi payına daha farklı çıkarımları ortaya çıkartmalarına vesile olmaktı.

Aslında "Bir elektirik alamadım" , " Bana birşey vermedi" bakışının yanlışlığını ortaya koyma bir yana -ki bunu diyen kişiye de doğruyu gösterebilme uzun çabalar gerektirir- fotoğraf okumaya daha üst bir bakışla bakmaya hepbirlikte yardımlaşarak birbirimizden faydalanarak adım atmaktı.

Ancak yaptığım ironiyi -çok açık olmasına rağmen- anlamayan, hatta yazıyı okumadan cevap yazan ya da "şevk kırılmasın" telaşıyla eleştiriye (ya da fotoğraf okumasına) daha insani ve sevecen yaklaşan siz değerli büyüklerim sebebiyle maalesef kendi adıma yol katedemediğimi söylemek isterim (çünkü ben de bu başlığa gelecek cevaplarla kendimi geliştirmeyi umuyordum çünkü fotoğraf okuma bir süredir önemli bir ilgi alanım oldu).

Motivasyon kırılmasın derken korktuğum başıma geldi. Sevgili Ahmet, ben gene de sende mevcut birikimin, motivasyonun seni sürükleyeceğine inanıyorum, güveniyorum. Yoksa bu konuyu dert etmezdin. Fotoğraf eleştirisi için genele verilen mesaja itirazım yok. Ben de endişemin hangi konuda olduğunu dile getirmekte zorlandığımı görüyorum.

Fotoğraf eleştiri platformunu doğrudan hedef almamış olabilirsiniz ama forumda amacı eleştiri olan başka başlık yok! Ha, arkadaşlarımızın portfoliolarında ya da kimi çekim teknikleri başlıklarında da eleştiri olmuyor değil. Dolayısıyla amaçlanan hedef kitle hepsini kapsıyor.
Çok detay vererek meşgul etmek istememiştim ama Fotoğraf Eleştiri Platformu için bazı bilgilerin paylaşılmasında fayda var. Üyeler olarak, oldukça uzun süre, ısrarlı bir şekilde böyle bir platform için taleplerimiz oldu. Moderatör arkadaşlarımız yüzde yüz haklı oldukları, önceki deneyimlerinden kaynaklanan çekinceleriyle bu başlığı açmak için çok istekli olamadılar. Sonunda ısrarlarımızı kırmayarak "bir kez daha deneyelim" dediler. Bunun için de başta başlığı açan Tunapala, her biri ciddi emek veriyorlar. Gerekirse tekme sille tokat girişiriz ha bile diyorlar. Şaka bir yana forum kurallarının en sıkı uygulandığı başlık diyebilirim. Bire bir, karşılıklı yazışmaların doğal olarak yer aldığı bu platformda kurallara gösterilen titizliğe hak vermemek olası değil. Kuralların hatırlatılması da dahil, fotoğraf eleştirisi dışında yazışmaların olmamasına özen göstermekten başka çare olmadığı için eleştirinin eleştirisi hakkı, kurallar gereği sadece moderatörlerde! Yani, senin bu ince ironinin içeriği defalarca üyelere hatırlatılmak zorunda kalındı.

Yanlış bilmiyorsam ironi, zıtlıklardan yola çıkarak eleştirinin daha da çok vurgulandığı bir yöntem. Yani, "yapmayın, etmeyin kardeşim; bana bişey vermedi ya da elektrik almadim demek eleştiri değildir" demekten öte, eleştirini vurgulamak için ironik uslubu tercih ettiğini düşünüyorum. İşte bu ironik vurgu, belki hiç aklının ucundan geçmeyen, "amacının dışında" diye vurgulamaya çalıştığım -moderatörlerimizin motivasyonunu- üzerinde de etkili olabilir; onca özen gösterdikleri, kimi zaman kötü adam olmayı göze aldıkları platformda verdikleri emeğin boşa gittiği fikrine kapılabilirler. Söylediklerin konusunda defalarca emek verip, uyarılar yapıp, yol gösteren yazılar yazdıktan sonra anlaşılmamış olduklarını gördüklerinde motivasyonlarını kaybetmeleri olası. En çok tedirgin oldukları, bu nedenle de çaba gösterdikleri başlığın bu olduğunu düşünüyorum; denemeyi sonlandırabilirler endişem var.

Bence Ahmet Bey'in söylediği bizim forumumuzdan bağımsız bir düşünce, birçoğumuz fotoğraf dernekleri vasıtasıyla bir takım kurslar alarak bu işe girmişizdir, daha dün dernek toplantısında konusu geçti eskiden kompakt makineyle çektiğimiz bir sürü fotoğrafımız çoğumuza muazzam güzellikte geliyordu ama işin teknik detaylarını öğrendikçe fotoğraflara didaktik bakmaya başladık, yok kafası kesik, dirseği çıkmamış, altın orana uymamış gibi ve bazı benim gibi acemi arkadaşlarla bir sonuca vardık, teknik bilgi bizi duygudan uzaklaştırıyor, bir fotoğrafa baktığımızda ilk olarak orada ne olduğuna değil nasıl çekildiğine bakıyoruz ve çoğu fotoğrafta duygu aktarımını kaçırıyoruz. Bende Ahmet Bey'e bu şekilde desteğimi vereyim dedim. Umarım anlatmak istediği konuyu doğru anlamışımdır ya da en azından benim penceremden konu böyle görünüyor herkese selamlar...

Amanın! Beni bu ara endişeden endişeye gark ediyorsunuz.
Sevgili Özgür, "teknik bilgi bizi duygudan uzaklaştırıyor" sonucuna nasıl vardınız anlayamıyorum. Misal, portre çekmekte amaç nedir? Portresi çekilenin duygu, ruh hali, kişiliğini yansıtmak değil mi? Teknik olarak başarılı bir portre mi duyguyu daha iyi verir, başarısız olan mı daha iyi verir?
Öğrenilenlerin düşünülmeden uygulanır hale gelmesine "meleke" diyoruz. Acemi olmayanlarda bu meleke gelişmiş oluyor ve eğer fotoğrafta teknik hata varsa görüyorlar ama öyle aman aman da rahatsız olmuyorlar. Varsa bir güzellik tadını çıkarıyorlar. Eğer ancak fikirleri sorulursa şöyle, böyle olsaymış daha iyi olurmuş diyorlar.
Fotoğraf Eleştiri Platformunda kurallardan birisi de budur: Eğer fotoğrafta beğendiğiniz bir şey varsa eleştiri yapınız. Yoksa yapmayınız!

Bir de ilave yapayım. Senin şikayetin için güzel bir açıklama olabilir. Adorno nun bir aforizması olarak bilinir; "Bilmek lanetlenmektir". Gerçi bunu cehaletin erdemini açıklamak için söylemiş ama durum bu. Öğrendikçe daha çok şey gözümüze batar oluyor. Bundan kaçış yok

Atalay Bey neden bu başlıkta sürekli Fotoğraf Eleştiri Platformu başlığını söylüyorsunuz?
Neden alınacak oradaki eleştiri yapan insanlar.
Kimseye L serisi objektif önerisi de yapmayalım mesela 18-55 kit lens sahipleri fotoğrafa küser diye.
Hiç olur mu böyle şey?

Biz bu başlıkta fotoğraf şöyle eleştirilmeli falan demiyoruz.
Bahsettiğiniz platform da aklıma gelmemişti bu başlığı açarken.
Eleştiri üzerine tartışmak istemiştim ama nedense diğer başlıklarda elinden geldiğince fotoğrafı yapıcı eleştirenlere garezimiz varmış gibi bir havaya sokuyorsunuz nedense.
Bu başlık bağımsız bir başlık bir kez daha belirtiyorum.
Lütfen böyle yapmayın.
Alınan biri olursa gelip kendi görüşlerini anlatsın zaten.
Dedim ya eleştiri üzerine bir bilgi paylaşımı bu başlık; fotoğraf eleştiri platformu değil, alternatifi de değil...

promete Nickli Üyeden Alıntı

Amanın! Beni bu ara endişeden endişeye gark ediyorsunuz.
Sevgili Özgür, "teknik bilgi bizi duygudan uzaklaştırıyor" sonucuna nasıl vardınız anlayamıyorum. Misal, portre çekmekte amaç nedir? Portresi çekilenin duygu, ruh hali, kişiliğini yansıtmak değil mi? Teknik olarak başarılı bir portre mi duyguyu daha iyi verir, başarısız olan mı daha iyi verir?
Öğrenilenlerin düşünülmeden uygulanır hale gelmesine "meleke" diyoruz. Acemi olmayanlarda bu meleke gelişmiş oluyor ve eğer fotoğrafta teknik hata varsa görüyorlar ama öyle aman aman da rahatsız olmuyorlar. Varsa bir güzellik tadını çıkarıyorlar. Eğer ancak fikirleri sorulursa şöyle, böyle olsaymış daha iyi olurmuş diyorlar.
Fotoğraf Eleştiri Platformunda kurallardan birisi de budur: Eğer fotoğrafta beğendiğiniz bir şey varsa eleştiri yapınız. Yoksa yapmayınız!

Bir de ilave yapayım. Senin şikayetin için güzel bir açıklama olabilir. Adorno nun bir aforizması olarak bilinir; "Bilmek lanetlenmektir". Gerçi bunu cehaletin erdemini açıklamak için söylemiş ama durum bu. Öğrendikçe daha çok şey gözümüze batar oluyor. Bundan kaçış yok

Benim için dünya binlerce “belki” ile dolu.. Dürüst bir insanım Milena. Esaretin izin verdiği kadar dürüst. Bir şeklimle herkese benzemeyen farklı bir yön var bende. Huzur içinde bir dakika bile çok görülmüştür bana. Her şeyi savaşarak kazanmak mecburiyetindeyim. Sadece geleceğimi değil geçmişimi de kendim yaratmak zorundayım. Dünya sağa dönüyorsa bu ritme uymak için benim sola dönmem gerekiyor. Palto giymeye üşenirken bu koca dünyayı sırtımda nasıl taşırım ben?.. / Kafka - Milena'ya mektuplar...

bir arkadaşım fî tarihte bana şöyle demişti:
"ya, mustafa hocam: ben hayatım boyunca hiç kitap okumadım"
ben de, "iyi ne güzel..." dedim... (tabii bu bir ironiydi)
güzel mi? dedi...
evet dedim, senin yükünü de biz taşıyoruz işte, senin için güzel bir şey bu.... dedim...

bazen yazar arkadaşlarla oturup konuştuğumuz zaman sık sık şunu söylediğimiz olmuştur: dışarıdaki insanlar bizlerden çok daha mutlu...
bu cümleyi iki türlü de okumak mümkün:
1- belki de mutsuz olmalıyız, birileri mutsuz olmalı
2- belki de öyle olmalıyız (cehaletin erdem olduğu sav'ı gibi)

ama bilen insanın isyanları da vardır: "Palto giymeye üşenirken bu koca dünyayı sırtımda nasıl taşırım ben?.." cümlesi gibi...

bakınız bir de böyle bir isyan var (necip fazıl kısakürek'ten) :


"Elimden doğruca, güzelce, iyice bir yazı mı çıkıyor ? İğreniyorum! Hâlâ bu memlekette doğru, güzel ve iyi olanı savunma gayretimden, bu gayretin boşluğunu anlayamamak enayiliğinden iğreniyorum!

Bir hadise oldu mu, kurban gidenlerin ailelerine hep aynı şahıslar ve makamlarca çekilen beylik telgraflardan ve üzüntü laflarından iğreniyorum.

Olanlar ortadayken, hep bugünü yarına erteleyici ve gelmeyecek bir istikbale ısmarlayıcı 'cek' ve 'cak' edatlarından iğreniyorum!

“Istırabımı görmeyen körün suratına tükürmek istiyorum” diyen Fransız şairinin ruh haletiyle, 40 küsur yıldır kısır nesillere tükettiğim nefesten iğreniyorum.

(Perikles) gibi (Attik) Yunan medeniyetinin en haşmetli ve her şeyi tamam cemiyetinde, (Lirik) şiirin babası (Pindaros) şöyle der: 'Meğer bütün bir ömür katırlara saman yerine çiçek sunmuşum! '... Ben de aynı meraret duygusuyla güneşi cepte kaybetmiş bir topluma bu sırrı anlatamamanın sefaletinden iğreniyorum!

Dudaklarla kalbler arasındaki mesafeden, her akşam başına yorganı çeker çekmez uyuyuveren nefs muhasebesi yoksunu eyyamgüder politikacıdan, tecrit kampı ve iman zindanı haline getirdikleri camilere hissizce girip çıkan marka Müslümanlarından iğreniyorum! Gördüğü şeyi nasıl görebildiğini izahtan acizken, gözüyle görmediği için Allah’ı inkar eden maddeciden iğreniyorum!

Posayı cevher sanan kabuk milliyetçisinden, çile çekmeden olmaya bakan ezberci medeniyetçiden, hayat ağacını devirmeyi ve nurlu meyveleriyle ateşe atmayı inkılâp sayan devrimbazdan ve bunlara inananlardan, kapılanlardan iğreniyorum!

Hâsılı, dil adına dilden, ev adına elden, vatan adına vatandan ve köy, köylü, şehir, şehirli, gazete, dergi, kitap, mektep, talebe, muallim, polis, memur, kanun, nizam, kadın, erkek, dost, ahbap ne varsa bunların gerçekleri adına hepsinden iğreniyorum!

Ötesi var mı? ...

Ağlayamayan, anlayamayan, içini kanatamayan, yumruğunu sıkamayan insandan, Allahın Kur'anda 'belhüm adal-Hayvandan aşağı' diye andığı iki ayaklılardan iğreniyorum! (17 Mart 1980) "

karışık konular çok uzun yazacağım konular, şimdilik bunları yazayım...

Sevgili Ahmet, yazdıklarından anladığım kadarıyla düşüncelerimi hiç anlatamamışım. Özür dilerim.

Atalay hocam ben teknik bilgiyi yadsımadım kastım kompozisyon kurallarını uygulayacağım derken bazen "o an" duygusunun kaçması, eskiden kompozisyon kaygısı olmadan çekerken daha hızlı fotoğraf çekiyordum şahsen ve dolayısıyla çevreme daha çok öz atıyordum, şu anda ise daha iyi fotoğraf çekmek uğruna bazen çekmem gereken bir anı kaçırabiliyorum bunu kast ettim yoksa elbette iyi fotoğraf çekmek için kurallara uymak lazım