Konu: Bilgisayardaki Görüntü Telefondan Farklı. Hangisi Doğru?

Levent bey, kusura bakmayın ama, forumdaki genel uslubunuzdan dolayı, şimdiye kadar içerisinde sizin bulunduğunuz hiç bir tartışmaya girmemeye özellikle gayret ettim. Bu defa, yorumuma yazdığınız bir cevaba katılmadığım için, mecburen karşı cevap yazmak durumunda kaldım ve tartışmanın içerisine çekildim. Gerçekten de en başından beri yanılmamışım, ben de uslubunuzdan nasibimi aldım. Hemen hemen her tartışmanızda olduğu gibi, yine bu başlık altında da uslup sorunu yaşanıyor. Dolayısıyla, sizinle olan diyaloğumu burada direkt olarak kesiyorum. Yazdığınız iletilere cevap vermeyeceğim ve bu size hitaben yazdığım son iletimdir. Lütfen siz de bana hitaben herhangi bir şey yazmayınız.

Konuyla ilgili söyleyeceğim tek şey ise, yazdığınız hemen hemen tüm bilgilerin arkadaşın sorusuna hiç bir şekilde cevap ve çözüm niteliğinde olmadığı ve yazdığınız çoğu bilginin de kalibrasyon konususuyla tamamen alakasız olduğudur. Bir monitör, bir kalibrasyon cihazı ile kalibre edilmediği sürece, edit programında ve bilgisayarda hangi ayarı seçerseniz seçin, renk sonuçları gerçek renk değerlerinden tamamen uzak olacaktır. Çünkü kalibrasyonu bir bozuk bir monitörü sRGB'ye ayarlasanız da, baktığınız renkler gerçek sRGB değil, renkleri sapmış çakma sRGB olacaktır.

Yine de, soruyu soran arkadaşımız dilerse sizin verdiğiniz bilgilerden faydalanarak, sorununa çözüm bulmaya çalışmakta özgürdür. Ancak ben yazdıklarınızın hiç birine, sorulan sorunun içeriği açısından kesinlikle katılmıyorum.

İyi günler dilerim.

......

Sevgili Gurur Temeller (marimera), sorduğunuz soru çok basit ve gayet net: ''Ekranda gördüğüm renkleri neden telefonda görmüyorum?'' Cevabı da çok net: Her iki cihazınızdaki renkler de, doğru renkler değil. Çünkü cihazlarınız kalibre değil. Eğer her iki cihaz da kalibre edilseydi, renkleri aynı görebilirdiniz. (Cep telefonunuzu da, önceki iletimde bahsettiğim kalibrasyon cihazı ile kalibre edebilirsiniz.) Eğer doğru renkleri görmek ve bilinçli bir şekilde fotoğraf düzenlemesi yapmak istiyorsanız, ''Renk Yönetimi'' yapmanız gerekmektedir. Bu konu kafa karıştırıcı olabilmektedir. Renk yönetimi konusuna kapsamlı bir şekilde hakim olmak isterseniz, bu konunun dünyadaki sayılı üstatlarından birisi olan ve aynı zamanda benim de hocam olan Joe Brady isimli eğitmenin, Lynda.com eğitim sitesindeki 2 eğitim programını önerebilirim;

1) Learning Color Management (29 videoluk bir giriş seviye eğitim programı)
2) Advanced Color Workflows For Photographers. (24 videoluk bir ileri seviye eğitim programı)

Bu eğitimleri tamamlarsanız, renk yönetimi konusuna biraz aşina olursunuz. Yazılı doküman isterseniz, elimdeki İngilizce dokümanları da gönderebilirim. Bunların sonrasında da artık iş biraz da zaman içerisinde edineceğiniz tecrübeye kalıyor...

Eğitimler tamamlanana kadar, en azından hemen uygulayabileceğiniz aşağıdaki bazı temel tavsiyeleri verebilirim. Bu tavsiyelerimi gerçek renk tutarlığı sağlamak isteyenler ve fotoğraf düzenleme konusuna profesyonel yaklaşım göstermek niyetinde olan fotoğrafçı dostların faydalanması için de veriyorum.

1) Öncelikle, 1.07 milyar renkten daha az sayıda renk gösteren monitörler, amatör sınıfta yer almaktadır. Ayrıca en az %99 oranında AdobeRGB renk uzayını gösterebilme özelliğine sahip olmalıdır. Yani kaliteli ve profesyonel bir monitör edinmek şart.
2) Eğer RAW formatında çekim yapıyorsanız, makinenizdeki menüden hangi renk uzayını seçtiğinizin bir önemi yok. Makineden makineye değişmekle birlikte, sıradan bir DSLR bile RAW dosyalarına AdobeRGB'den bile daha fazla renk kaydedebilme özelliğine sahiptir.
3) Bu yüzden editlerinizi AdobeRGB'nin bir üst uzayı olan ProphotoRGB'de yapmalısınız ki, kameranın kaydettiği tüm renklerden ve bunun sağladığı esneklikten faydalanın.
4) Lightroom zaten default olarak ProphotoRGB'de edit yapar. Lightroom'da RAW editleri biten fotoğrafların editlerine Photoshop'da devam etmek için, fotoğrafı Lightroom'dan Photoshop'a geçirirken de, renk uzayı tutarlığını korumak için; Edit > Preferences > External Editing > Edit in Adobe Photoshop > Color Space: ''ProPhotoRGB'', Bit Dept: ''16'' seçilmeli;




5) Eğer Lightroom kullanmıyor ve sadece CameraRAW kullanıyorsanız, ''Workflow Options'' ayarlarından Color Space: ''ProPhotoRGB'', Bit Dept: ''16'' seçilmeli;





6) Devamında Photoshop'ta da ayar yapmanız gerekli; Edit > Color Settings > ayarlarınız aşağıdaki gibi olmalı;


(Ek not: Burada Gray Gama ayarını isterseniz 1.8 yerine, 2.2 olarak da ayarlayabilirsiniz, ancak yaptığım testlerde, özellikle Luminosity Masking kullanımlarında Gama 1.8'in ProPhotoRGB ile daha tutarlı çalıştığını keşfettim. 2.2 ise AdobeRGB ile daha uyumlu çalışıyor.)

Düzenleme yazılımlarındaki tüm bu ayarlar renk tutarlılığı açısından çok önemlidir.

7) Monitörünüzü X-rite i1 display pro veya benzeri bir cihaz ile mutlaka ve mutlaka kalibre etmelisiniz. Monitörünüzü kalibre etmeden önce, monitörünüzün fabrika ayarlarına döndürülmesi ve bilgisayarınızda da bazı ayarların yapılması gerekmektedir. Denetim Masası > ''Renk Yönetimi'' kısmında bazı ayarlar yapmanız gerekir. Bu bölümü uzun uzadıya yazmayayım; şu linkteki yönergeleri takip edebilirsiniz; https://photographylife.com/how-to-p...u3014-monitors

8) Fotoğraflarınızı editlerken ortamdaki genel ışık yoğunluğu, hata ışığın kelvini bile renk kararlarınızı etkilemektedir. Bu yüzden, kalibrasyon yaparken; eğer edit yaptığınız ortam loş ise, ekranınızın parlaklık ayarını 80 cd/m3, kısmı aydınlık bir ortam ise 120 cd/m3 olarak yazılım üzerinde manüel olarak belirlemelisiniz.

9) Profil ayarlarını yaparken ''ICC Profile Version'' bölümünde, default olarak olarak gelen ''Version 4'' değil, mutlaka ''Version 2'' seçmelisiniz. (Version 4 her ne kadar daha yeni bir teknoloji olsa da, henüz tutarlı sonuçlar vermemektedir.) Profil tipi de, ''Matrix'' bazlı profil olarak seçilmelidir.

10) Kalibrasyon Patch seçenekleri arasından mümkün olan en büyüğünü seçmelisiniz. Kalibrasyon yaptığınız patch'ler ne kadar fazla olursa, kalibrasyon yapılma işlemi o kadar uzun sürer, ancak tutarlık da katlanarak artar. (X-rite'ta patch sayısı 118'den başlayıp 462'e kadar çıkıyor. Ben hep 462'yi seçiyorum.)

11) Tüm ayarlarınız hazır ve edit bitti diyelim. Şimdi sıra fotoğrafı kaydetmeye geldi. Baskı almak için ya da internette yayınlamak için, fotoğraflarınızı dönüştürmeniz lazım;

a) Fotoğraflarınızı internette yayınlamak için; Photoshop'ta çalıştığınız renk uzayı olan ProphotoRGB'den, internet ortamının renk uzayı olan sRGB'ye dönüştürmeniz gerekmektedir. Bu yapmak için; Photoshop menüsünde Edit > Convert to Profile > Destinaton Space: sRGB, Engine: Adobe seçilmelidir. Intent bölümünde ise seçilecek şık, fotoğraftan fotoğrafa göre değişmektedir. Bu seçenek çok hassas ve önemlidir. Çünkü bu seçenek ile, gamut dışı kalan renklerin değiştirilerek uygun yerlere yerleştirilmesi işleminin hangi yöntem ile yapılacağını belirleyeceksiniz. 4 rendering intent seçeneği arasından genelde en çok 2 tanesi kullanılır. Bunlar; ''Relative Colormetric'' ve ''Perceptual'' seçenekleridir.

- Relative Colormetric: Bu rendering seçeneğinde, hali hazırda gamut içerisinde kalan renkler olduğu gibi kalır, ancak gamut dışı kalan renkler ise Photoshop tarafından değiştirilerek, gamut içinde kalan renkler arasında mantıklı yerlere yerleştirilir. Bu yöntemin avantajı, fotoğrafta genel bir renk sapması olmamasıdır. Eğer gamut dışı kalan renk miktarı az ise, bu seçenek avantajlıdır. Ancak dezavantajı ise, eğer fazla miktarda renk gamut dışı kaldı ise, hali hazırda gamut içerisinde kalan renklerin ilişkilerini bozacaktır. Sonuç olarak artifact ve banding sorunları yaratacak, özellikle gökyüzü gibi renk geçişlerinin yumuşak olduğu fotoğraflarda ciddi sorunlara neden olacaktır.

- Perceptual: Bu yöntemde de yine, gamut dışı renkler Photoshop tarafından gamut içerisine alınır ancak, yukarıdaki yöntemden farklı olarak bu defa, gamut dışı renkleri içeriye alırken, halihazırda gamut içerisindeki renklerin yerini değişir. Böylece gamut dışı ve gamut içi renkler arasındaki ilişki aynı kalır. Bu render yönteminin avantajı, renkler daha doğal render edilir. Özellikle ten renklerinde daha iyi iş çıkartacağı için, portre fotoğraflarında bu yöntem kullanılmalı. Ve özellikle, gamut dışı kalan renk miktarı fazla ise, yine bu yöntem tercih edilmeli. Dezavantajı ise, gamut dışı kalan renkler az olsa bile, fotoğrafında genelinde bir renk sapmasına yol açar.

Bu iki rendering yönteminden hangisini seçeceğinize, zaman içerinde yapacağınız deneme/yanılma ve testlerle kazanacağınız tecrübeyle ve fotoğraflarınızın durumuna da dikkate alma suretiyle, daha iyi karar verebileceksiniz.

(İnternette yayınlamak için bir diğer yöntem de, File > Export > Save For Web > Açılan pencerede ''Optimized'', ''Embed Color Profile'' ve ''Convert to sRGB'' seçenekleri işaretli olmalıdır.)

b) Fotoğrafınızdan baskı almak için, baskı alacağınız ''lab'' (!!) ile görüşüp, kullandıkları baskı makinelerinin basabildiği renk uzayını öğrenmelisiniz. Eğer makineleri ProphotoRGB basabiliyorsa, ''Covert to Profile'' işlemi yapmanıza gerek yok. Çünkü zaten ilk başta edit yapılan renk uzayını ProphotoRGB olarak ayarladığımız için, herhangi bir dönüştürme işlemi yapılmasına gerek yok. Ancak baskı laboratuvarı size örneğin AdobeRGB renkleri basabildiğini (yani ProphotoRGB'den daha az renk basabildiğini) söylüyorsa, bu durumda profil dönüşmesi yapmanız gerekecektir. Edit > Convert to Profile > Destinaton Space: ''AdobeRGB (1998)''.

12) Profil dönüştürme işlemi tamamlandıktan sonra, sıra kayıt etmeye geliyor.
a) İnternette yayınlanacak ise; File > Save As > Açılan pencerede Kayıt Türü: ''JPEG'', ICC Profile: ''sRGB''. (Not: İşte kaydettiğiniz bu fotoğrafa iPhone 7 ve üzeri bir telefonundan baktığınızda, kalibre edilmiş monitörde gördüğünüz fotoğrafa yaklaşık %80 oranında benzer renklerde bir fotoğraf göreceksinizdir.)
b) Baskı alınacak ise; File > Save As > Açılan pencerede Kayıt Türü: ''TIFF'' ya da ''PSD'', ICC Profile: ''AdobeRGB (1998)''.
Ekranda görülen renklerin aynısını basabilmek, sanıldığı kadar kolay bir iş değildir. Eğer baskı laboratuvarı işi hakkı ile yapıyorsa, baskıda kullandıkları kağıdın renkleri render edebilme özelliklerini ve diğer özelliklerini de dikkate alarak, bir profil çıkarması gerekmektedir. Bu baskı konusu başlı başına ayrı bir başlıktır.

Umarım faydalı olmuştur,
Sevgiler...