Konu: Sokak Fotoğrafçılığı hakkında bazı düşüncelerim

Masis tebrikler.. Çok güzel, sade, ve yararlı bir yazı..

''Unutmayın bilgisayar başında fotoğrafları düzenleyerek harcadığınız zaman sokakta fotoğraf çekerek harcadığınız zamandan fazla ise siz fotoğrafçı değilsiniz, olsanız olsanız fotoğraf işleme uzmanı olabilirsiniz. ''


Bende bu sözlere çok takıldım.. Sonuna kadar haklısın..

Bu arada senin gibi asosyalleri de buluşmalarda görmek istiyoruz

Sevgili Masis

Yazinizi bastan sona okudum. Dogru noktalara degindiginiz gibi hem genelde Belge dotografciliginin hem de ozelde sokak fotografciliginin aslina uymayan bazi noktalarda soz konusu.

Oncelikle ekipman tavsiyeleri ile baslamak isterim, SLR ve 50mm veya kucuk makine tavsiyesi gayet yerinde ancak devaminda gelen tele lens kullanimi ile ilgili bolum yanlis. Cunku fotografci hayatin icinden cekim yapar.Tele lensler ise sokakta fotografciyi gozlemci noktasindan, rontgenci noktasina tasir.

Tele lensler cok secici ve ayiklayici lenslerdir. Bu sebepler portrelerde konuyu cevreden bagimsizlastirmak ve ortaya cikartmak icin tercih edilir. Sokakta Tele lens ile yapacaginiz cekim guzel bir fotograf olabilir ancak sokaktan bagimsizlasitigi olcude sokak fotografida olamayacaktir.

Ayrica 35-50 mm arasinin sokakta en cok tercih edilen lensler olmasinin bir sebebi daha vardir. Insan gozune en yakin aciya sahip kareleri uretirler. Sokak fotografciliginin belgesel fotografciligin bir turu oldugunu dusunurseniz bunun onemi daha cok ortaya cikar. Genis aci veya tele objektifler goruntude deformasyona sebep oldugu icin tercih edilmez. Sadece bir proje calismasi ise arada mekani betimleyici yada proje sokakta yer alan bazi kisileri ozellikle one cikartmak icin kullanilabilirler.

Ayrica unlu sokak fotografcilari hatta unlu biraz belirsiz bir kavram, populerlikle karistirilabilir iyi sokak fotografcilari diyelim sadece dikkat cekmemek icin kucuk makine tasimazlar. Kucuk makine daha az dikkat ceker bu dogrudur ama aslinda iyi sokak fotografcilari bir mekana defalarca giderek, o sokagin, o mekanin parcasi haline gelirler. Sabirla ayni noktada tekrar tekrar bulunurlar. Boylece insanlar artik yadirgamaz ve izin isteseniz bile dogal fotograf cekebilirsiniz. Konuyla ilgili olarak Fotograf Vakfi yayinlari; "Ic Kalpakci Cikmazi: Bir sokagin Anatomisi", Ozcan Yurdalan, Belgesel fotografcilik kitaplarini tavsiye edebilirim. Kemal ve Dora Ic Kalpakci cikmazi icin 200mt lik sokaga iki sene boyunce gidip geldiler.

Teknik konusuna gelirsek. Sokak fotografciliginda teknik cok onemlidir. Teknik den kasit net cekebilmek degildir. Fotografi ne zaman net ne zaman net cekmek istemediginizi bilmektir. Kaza ile fotograf ceken ile bilincli fotografciyi bu konular ayirir. Ayrica teknik sadece grountuyu yakalama becerisi degil, goruntunun hangi kadraj ve kompozisyonla yakalanacagidir ayni zamanda. Ayni zamanda o sokakta hangi filtrenin kullanilmasi gerektigini bilmektir. Yani sokak fotografciligi kaza ile fotograf cekmek degildir. Sanirim sizin Teknik konusundaki yaklasiminiz bilgisiz insanlarin net fotograf dogru fotografdir yaklasimindan dem vurularak yazilmis. Ancak yukarida dedigim gibi teknik sadece net olmak degildir.

Izin istemek ise cok onemli bir konudur. Ulkemiz sartlarinda cekingenlikler olabilir. Bunu anliyorum... Ancak Eger bir kisi tum hatlari ile cok net ortaya konuyorsa o zaman o kisinin iznini almak etiksel olarak en dogrusudur. Bazen ani bozmamak icin cektikten sonra alinabilir ama eger suret belli ise, kisi topluluk icerisinden ayrilip on plana cikiyorsa izin alinmalidir. Turkiye'den emin degilim ama burada kanunen boyle bir fotografi kullandiginizda fotografi cekilen kisi size tazminat davasi acabilir.

Bel cekiminde ise kadrajin denk gelmesi tamamen yanlis bir birlgidir. Hipshot- bel cekimi yada benim gibi gobekli insanlarin yaptigi gobek cekimi icin cokca pratik yapilir. Fotografci o an denklansore basarken cektigi kareyi kafasinda kurgulamistir. O an kameranin gordugu aciya sanki gozunu dayayip cekiyormuscasina hakimdir.

Son olarak birde siyah beyaz durumu var, fotografcinin tercihine, konuya gore belirlenmelidir. Bir cok fotograf ve sanat muzesinin koleksyonlarina artik siyah beyaz fotografi kabul etmedigini de hatirlatmak isterim.

Diger bahsettiginiz konulara katildigim icin, hatta ozellikle arkadaslarin yazdigi bilgisayar basinda kismina cokca katildigim icin konuyu fazla uzatmiyayim.

Saygilar

tunapala Nickli Üyeden Alıntı

Tele lensler ise sokakta fotografciyi gozlemci noktasindan, rontgenci noktasina tasir.

katılıyorum
en azından çektikten sonra izin alınmalı bu lensle çekim yaptıktan sonra bence (ve kanunen)

Sevgili Aydın,

Doğru noktalara değinmişsin zaten ben de farklı bir şey yazmamıştım. Tele kullanılmasını tavsiye etmem dedim yazımda. İzin konusuna gelecek olursak benim fikirlerim biraz anarşist kaçabilir ama birinin portresini çekmiyorsam bir yaşamı belgeliyorsam o dokuda artık olanların söz hakkı yoktur. Ara Güler'in bir hikayesi var bu konuda. Ağrı Dağı'nda yürüyen bir kadın ve kucağında bir çocuk fotoğrafı çekmiş. Bir dergiye kapak olmuş bu fotoğraf (Nat. Geo. Olabilir) sonra gel zaman git zaman o çocuk büyümüş ve Ara Güler'i izinsiz fotoğraf çektiği için tazminat istemi ile dava etmiş. Ara Bey hakim karşısına çıkınca tarihi eserlerimizi, binalarımızı doğal güzelliklerimizi belgeliyoruz peki insanımızı belgeleyemeyecek miyiz? Bundan 100 yıl sonra Türkiye'de nasıl insanlar yaşadı diye sorarlarsa elimizde bir belge olmayacak mı? gibi bir savunma yapmış ve dava düşmüş.

Bizler de sokakları belgeliyoruz. Bunun için kimsenin iznine de ihtiyacımız yok. Gönüllü olarak toplumsal bir iş yapıyoruz. İnanın sokak fotoğrafçıları izinlerle uğraşsalar, sevdiğiniz sokak fotoğraflarının hiçbiri çekilemezdi.

misalen;

abi emiönünde iskeleyi fotoğraflıyorum. onlarca insanın yüzü net görünüyor fotoğrafta... hangi birinden izin alayım?

adamın karısı fotoğrafı görüyor ct de... kocasının kolunda başka biri... haydaa.... al başına bela... sen benim fotoğrafımı oraya izinsiz nasıl koyarsın diye bana tazminat davası açsa ne olacak? ct'ye üyelik için verdiğimiz sanal sözleşme ct'yi kurtarabilecek mi?

avukatımızdan cevap bekliyoruz

akşam istiklaldeyim... üstelik yeni flaşımla gözlerine patlatıcam....

@maisus

Oncelikle Ara Guler'in hikayesi guzeldir ama zaten cocuk o donem resit degildir. Annesinin izni soz konusudur. Fotografta fotografciya poz verilmis veya direk goz temasi soz konusu ise izin alinmis kabul edilebilir. Konunun ornekleri mevcut.

Ayrica topluluk fotograflarinda bir izinden bahsetmedigimi sanirim yeterince acik yazdim. Toplumun icerisinden biri hedef alinarak digerlerinden soyutlanarak cekilmis ise etiksel olarak izin almak gerekir. O noktada sokagi degil sokakta yuruyen birini cekmektesiniz.

Tabii ki kamusal alanda yapilan cekimler ayrica genelde bir reklam ve benzeri bir ticari faaliyette kullanilmiyorsa bildigim kadari ile kisi tek basina gozuksede bir telif hakki soz konusu olmuyor.

Benim bahsettigim durum zaten sadece kanunsal degil, etiksel bir durum. Birinin ozel bir anini fotografladiginizda veya birinin yasamini kendi sanatiniza mal ettiginizde kisiden izin almak uzerine.

Kisileri dogal hali ile cekebilmek icin bir cok yontem bulunmaktadir. Makinemi elime aldim gizlice cektim bunlarin en basiti ve aslinda kimse alinmasin ama en kolayina kacan durumudur.

Eger fotografci basarili ise zaten bulundugu mekanin bir parcasi haline gelir. Kimse neden fotograf cekiyorsun diye sorgulamaz.

Amerika'ya tasinmam sirasinda kaybettigim dialar arasinda bulunan bir fotograf grubum vardi. 2000-2001 yillari arasinda calismistim. Korsan CD satanlar uzerine. Ankaralilar bilir. Karanfil sokakta yerlesiklerdi. Bunlar bayagi bir grup degil fotograf cekmek bazen ters gozle baktiginiz icin hele gece gec saatlerde sorun cikardi. Hem kanunsuz is yapiyorlardi hemde cogu uyusturucu ve alkol aliyordu.
Onlarla beraber neredeyse butun bir kis takildim. Once sadece gidip film alip degitirdim. Sonra bira ismarladim sonra biralarini citim. Derken eski 1-2 mp bir dijital makinemle gitmeye basladim ama uzun sure tek bir kare cekmeye celismadim. Taki birisi bana hocam bizi bir ceksene diyinceye kadar. Sonra SLR mi aldim eski emektar F-1 onunla epey bir calisma yaptim.

Demek istedigimher zaman yontem bu olmak zorunda degil ama sokagin anatomisini tek bir kare vermez. Uzerinde calismak gerekir. Zaman ve emek ister fotografin her alaninda oldugu gibi. Emin olun ve arastirin o cok begendiginiz kareler icin daha once ne kadar ayni mekanda zaman harcandi...

Saygilar.

Not: O zamandan elimde kalan dijital ile cekilmis nadir kopyalardan biri. Uzerinden on senye yakin bir zaman gecti. Kimbilir nerelerdedirler. Belki aralarinda bu forumda olan bile vardir. O yuzden suratlari kapatmayi uygun gordum.

tunapala Nickli Üyeden Alıntı

@maisus

Oncelikle Ara Guler'in hikayesi guzeldir ama zaten cocuk o donem resit degildir. Annesinin izni soz konusudur. Fotografta fotografciya poz verilmis veya direk goz temasi soz konusu ise izin alinmis kabul edilebilir. Konunun ornekleri mevcut.

Ayrica topluluk fotograflarinda bir izinden bahsetmedigimi sanirim yeterince acik yazdim. Toplumun icerisinden biri hedef alinarak digerlerinden soyutlanarak cekilmis ise etiksel olarak izin almak gerekir. O noktada sokagi degil sokakta yuruyen birini cekmektesiniz.

Tabii ki kamusal alanda yapilan cekimler ayrica genelde bir reklam ve benzeri bir ticari faaliyette kullanilmiyorsa bildigim kadari ile kisi tek basina gozuksede bir telif hakki soz konusu olmuyor.

Benim bahsettigim durum zaten sadece kanunsal degil, etiksel bir durum. Birinin ozel bir anini fotografladiginizda veya birinin yasamini kendi sanatiniza mal ettiginizde kisiden izin almak uzerine.

Kisileri dogal hali ile cekebilmek icin bir cok yontem bulunmaktadir. Makinemi elime aldim gizlice cektim bunlarin en basiti ve aslinda kimse alinmasin ama en kolayina kacan durumudur.

Eger fotografci basarili ise zaten bulundugu mekanin bir parcasi haline gelir. Kimse neden fotograf cekiyorsun diye sorgulamaz.

Amerika'ya tasinmam sirasinda kaybettigim dialar arasinda bulunan bir fotograf grubum vardi. 2000-2001 yillari arasinda calismistim. Korsan CD satanlar uzerine. Ankaralilar bilir. Karanfil sokakta yerlesiklerdi. Bunlar bayagi bir grup degil fotograf cekmek bazen ters gozle baktiginiz icin hele gece gec saatlerde sorun cikardi. Hem kanunsuz is yapiyorlardi hemde cogu uyusturucu ve alkol aliyordu.
Onlarla beraber neredeyse butun bir kis takildim. Once sadece gidip film alip degitirdim. Sonra bira ismarladim sonra biralarini citim. Derken eski 1-2 mp bir dijital makinemle gitmeye basladim ama uzun sure tek bir kare cekmeye celismadim. Taki birisi bana hocam bizi bir ceksene diyinceye kadar. Sonra SLR mi aldim eski emektar F-1 onunla epey bir calisma yaptim.

Demek istedigimher zaman yontem bu olmak zorunda degil ama sokagin anatomisini tek bir kare vermez. Uzerinde calismak gerekir. Zaman ve emek ister fotografin her alaninda oldugu gibi. Emin olun ve arastirin o cok begendiginiz kareler icin daha once ne kadar ayni mekanda zaman harcandi...

Saygilar.

Not: O zamandan elimde kalan dijital ile cekilmis nadir kopyalardan biri. Uzerinden on senye yakin bir zaman gecti. Kimbilir nerelerdedirler. Belki aralarinda bu forumda olan bile vardir. O yuzden suratlari kapatmayi uygun gordum.

İzin konusunda sizinle aynı fikirdeyim. Metadoloji açısından zahmetli görünsede iletişimin bize kattıkları ve hayatları sadece belgelemek değil,o anların aynı zamanda öznesi olabilmenin de keyfi alınabilmeli. Saygılar.

Eline sağlık Masis, çok keyifli bir yazı olmuş.
Teşekkürler...

'Unutmayın bilgisayar başında fotoğrafları düzenleyerek harcadığınız zaman sokakta fotoğraf çekerek harcadığınız zamandan fazla ise siz fotoğrafçı değilsiniz, olsanız olsanız fotoğraf işleme uzmanı olabilirsiniz

Abi gercekten bu laf Sanki benim gelişmem icin söylenmiş gibi
Gercekten sokak Fotografcılıgı en anlamlı şekilde anlatılmış
Tebrikler Sayın Masisus

Tutarlı,akıcı bir yazı.Ben şu teknik muhabbetlerede her zaman karşıyım
Rota çizmeye yılın kaç günü vaktimiz oluyor ki ? Ufak bir makineyi sürekli yanınızda taşırsanız daha iyi olacaktır.

eğitici ve öğretici bir yazı olmuş teşekkurler

benim gibi fotografçılığa yeni başlayanlar için harika bir yazı olmuş emeğinize sağlık...

Bir yararı olduysa ne mutlu bana

teşekkürler çok faydalı oldu

çok yararlı,yalın bir dille anlatılmış, herkes için çok faydalı bilgiler. Emeğinize sağlık

Akıcı anlatımınız ve samimiyetiniz için teşekkür ederim. Çok faydalı bir yazı...

eline sağlık masis abi baya tüyolar aldım

Keyifli bir yazı. Bir solukta okudum. Teşekkürler.

cok keyifli bir yazi olmus tebrik ederim.

Çok teşekkürler güzel bir yazı, devamını bekliyoruz.