Konu: Bokeh Nedir, İyi bokeh-Kötü Bokeh Nasıl Olur, Bokehi Ne Oluşturur?

Merhaba,

Internetin yaygınlaşmasıyla beraber fotoğrafçılık oldukça popüler bir ilgi alanı haline geldi ve internet üzerinde fotoğraf izlerken en çok hoşumuza giden şeylerden biri arkaplandaki çoğu kez yuvarlak ve ender de olsa altıgen şekilde olan ışık tanecikleri. Teknik olarak bunlara "bokeh" diyoruz.

Bokeh, kelime olarak Japonca'dan gelme. Japoncada "boke" bulanıklık anlamında geliyor. İyi bir bokeh için büyük diyafram açıklıklarına sahip lensler (Canon EF 50mm f/1.4 USM gibi) ve büyük bir sensöre ihtiyacımız var.

Tüm lensler farklı bokeh kalitelerine sahiptirler. Lenslerin bokeh kalitesini etkileyen en önemli neden sahip oldukları diyafram bıçaklarıdır. Lens ne kadar fazla diyafram bıçağına sahip olursa bokeh o kadar yumuşak ve yuvarlak hatlara sahip olur. Bu genellikle fiyatla da doğru orantılıdır. Örneğin Canon 50mm f1.8 lens 5 diyafram bıçağına sahipken, Canon 85mm f1.2 USM L lens 8 diyafram bıçağına sahiptir.

Bazı eski manuel lensler bu konuda çok gelişmişlerdir.

Örneğin:

Bir ara benim de kullandığım Heilos 40-2(10 bıçaklı) :



Tair 11-A(20 bıçaklı):



ve Jupiter 9(15 bıçaklı):



Görüldüğü ve bilnidği gibi bokeh etkisi özellikle makro ve portre çekimlerde çok önemlidir. Arkaplanın konudan ayrılması için gereklidir.

Peki bunun bilinirliği sabit midir? Lensin ne kadar bokeh verebileceğini nasıl bilebiliriz?

Lensin odak uzaklığını en açık diyaframa böldüğümüzde çıkan sayı ne kadar büyükse bokeh kalitesi de o kadar iyi olacaktır.

Canon 85mm f1.2 USM L için ----> 85/1.2 = 71
Canon 50mm f1.8 ----> 50/1.8 = 28
Canon 15mm f2.8 ----> 15/2.8 = 5.5

Aradaki farklardan da bokeh kalitesindenki farkları anlayabiliriz. 15mm 2.8 gibi balıkgözü bir lens için bokeh beklenmemelidir.



Şimdi gelelim konuya uzaklığın etkisine:

Diyelim ki elimizdeki lens Canon 85mm f1.8 USM, diğerleri kadar pahalı olmayan ve 8 bıçaklı bir lens ve gayet iyi bir bokeh kalitesi aldığımız bir lens.

85/1.8 = 47 (Kolaylık olsun diye 50 diyeceğim)

Bu lensin minimum netleme mesafesi 0,85 metredir.

50/0.85 = 60 gibi bir değere geliyor.

Diyelim ki daha uzağa gittik, 1.5 metre uzağa. Şimdiki değerimiz:

50/1.5 = 33 oldu.

Gördüğünüz gibi 60dan 33e neredeyse yarı yarıya bir düşüm söz konusu bu da bokeh kalitesini doğrudan düşüren bir etken.

Peki ya sensör etkisi?

Bkeh kalitesini doğrudan etkileyen bir diğer faktör de sensörümüzün büyüklüğüdür. Az önceki denklemimimzde sensör boyutunu da hesaba katarsak:

85/1.8/0.85/1.6(crop) = 35. Gördüğünüz gibi 1.6 croplu makinemiz varsa bokeh kalitesi full frame sensöre göre hemen hemen yarı yarıya düşüktür.

Neden hem prime lensleri örnek gösterdik? Çünkü en geniş diyafram açıklığı prime lenslerde oluyor. Canon'un kalbur üstü lenslerinden 24-70 f2.8 USM L'yi ele alırsak:

70/2.8 = 25 ve 24/2.8 = 8.5.

Dolayısıyla bu matematiksel değerlerden kolaylıkla bokehimizin bir 85mm 1.2 gibi veya 135mm f2 gibi olmayacağını görebiliyoruz.

Peki kötü bokehe örnek verebilir miyiz?

Dpreview'dan aldığım bu fotoğraf kötü bokehe bir örnektir. Arkaplan, konuyu saklayacak şekilde dikkat çekiyor.



İyi bokeh?

Canon 135mm f2 USM L ile çekilmiş bir fotoğraf:



Gördüğünüz gibi arkaplan yok gibi...

Peki odak uzaklığı en büyük etkenlerimizden biriyse neden 600mm f4 yerine 50mm f1.4 gibi lenslerden kullanıyoruz?

600 /4 = 150 ve 50 /1.4= 35. Gördüğümüz gibi arada çok fark var. Ama lensin maddi değerleri arasındaki fark karşılaştırılamaz. Ayrıca 600mm ile model çekerken cep telefonuyla iletişim kurmak zorundasınız Tam bir boy fotoğraf çekmek için uzaklaşmanız gereken mesafe çok büyük olacaktır.

Son olarak bokehi güzel birkaç fotoğraf:



_________________________________________________



_________________________________________________



Tahir YILDIZ- Bu makale hiç bir şekilde izinsiz kullanılamaz ve dağıtılamaz.