Konu: Fotoğraf ve Haklarınız

The Basilica Cistern.. by Hakan Gil, on Flickr

Belki matah değil ama yine de şu fotoğrafımı yüzlerce site kullanıyor. İçlerinde tur şirketleri, oteller hatta gazeteler gibi tamamen ticari amaçla kullananlar var. Oteli anladım da gazete nasıl fotoğrafçının hakkını çiğner, bu sinirimi bozdu ve gazeteyi sırf gıcıklığına dava etmek için bir avukatla bile görüşmüştüm zamanında. Sonra yurt dışına yerleşince kaynadı gitti, uğraşamadım.

Bugün fotoğraflarımın altına imza atıyorsam sebebi bu fotoğraftır.

Bu konuyla ilgili yaşanmış 2 tecrübe aktaracağım.

1.si bir arkadaşımın başına yanılmıyorsam 2006 veya 2007de gelmişti. Bir AVM açılış broşürlerinde arkadaşımın fotoğrafını kullanmış ve tabiki herhangi bir yazılı/sözlü izin vs yok. Arkadaşım bir şekilde bu broşüre ulaşıyor ve AVM yönetimiyle kontakt kuruyor. Yaptıklarının hukuksuz olduğunu vs. anlatıyor orta yol bulmak için de gayet masum şekilde AVM'nizde bir sergi açmama sponsor olun anlaşalım diyor ve tabiki çok bilmiş AVM yönetimi arkadaşımı şutluyor. Sonrasında avukata gidip dava açıyor ve dava sürecinde karşı taraf bu sefer anlaşma yoluna gitme teklifinde bulunuyor yanlış hatırlamıyorsam 7000 TL para almıştı AVM'den fotoğrafın kullanımıyla ilgili olarak onla da 15 günlük İtalya tatili yapmıştı

2.si ise benim başıma gelen bir olay. Bir fotoğrafımın bir sitede kullanıldığını bu forumdan bir arkadaş (canonturk sevme sebeplerimden) bana özel mesaj ile atmıştı belki bilgim dahilinde değildir diye. Kullanan site bir tatil sitesi, otel rezervasyonu vs aracılık yapıp komisyon alan bir yer. Fotoğrafımı da yedigöllerin "blog" adı altında sürekli otel rezervasyonu yapmaya yönlendiren bir kısmında kullanmışlar tabi ne soran oldu kullanabilir miyiz diye ne bir şey. Başta çok umursamadım ama sonra niye böyle yapıyorum ki dedim. Çünkü bir de utanmadan sayfalarında şöyle bir kısım var "sitemizde kullanılan tüm fotoğraflar bize aittir ve bizim yazılı iznimiz olmadan kullanımı söz konusu değildir vs vs" ulan dedim hem adamlar fotoğrafımı çalmış kullanıyor hem de sanki kendi fotoğrafıymış gibi bir de telif maddesi koyuyor neyse ben bunlara güzel bir mail attım tüm hikayeyi fotoğrafımın izin alınmadan ticari amaçla kullanıldığını ve bununla birlikte bana ait bir eserin sanki sahibi kendileriymiş gibi beyanda bulunduklarını falan ve 3 gün içerisinde fotoğrafı sitelerinden kaldırmazlarsa hukuki işlem başlatacağımı yazdım. Maili attıktan 3 saat sonra özür maili ile birlikte fotoğrafı kaldırdılar.

Benim başıma gelen kısımla ilgili bir avukat tanıdığıma danışmıştım (tanıdık dediğime de bakmayın tanıdığımın tanıdığı) ve işte bunun çok belirsiz bir süreç olabileceğini falan filan bana biraz hikaye anlattı. Telif haklarıyla ilgili olarak en büyük sıkıntı şu ki bir fotoğrafın sanat eseri kategorisine girebilmesi için bilirkişi tarafından onaylanması gerekiyor. Yani sadece sizin bir fotoğrafınızın kullanılması ve bu fotoğrafın size ait olduğunu ispatlamanız yetmiyor gibi bir durum var. Bu işte uzmanlaşmış avukatlar var mıdır bilmiyorum ama varsa öyle birilerini bulmak lazım çünkü benim konuştuğum kadın fotoğrafa dair hiçbir şey bilmiyordu. Çalınan fotoğraf 29 fotoğraftan oluşan bir panoramaydı mesela ve özgünlük açısından oldukça yaratıcıydı zira başka örneğini görmemiştim ona rağmen sanki snapshot bir fotoğraftan bahsediyoruz gibi havası vardı

Mesela Hakan Beyin fotoğrafı çok güzel ama bilirkişiler tarafından özgün sanat eseri sınıfına girer mi bir şey diyemiyorum zira çok popüler bir yerin fotoğrafı, arama yapsak buna benzer belki 50.000 fotoğraf çıkar (sadece kadraj açısından değerlendiriyorum dediğim gibi fotoğraf çok iyi yoksa). Biraz karışık işler malesef yani şunu demiyor "fotoğraf sahibinden izinsiz kullanılan her fotoğraf için kullanan taraf telif ödemelidir".

Bir de işin sosyal medya kısmı var, malesef buralarda paylaşılan fotoğrafların kullanımında eliniz kolunuz daha da bağlı kalıyor diye biliyorum. Daha çok bilgisi olanlar daha doğru yorumlar yapacaktır.