O tripod mu daha iyi yoksa su uc ayak mi?
http://www.moorfieldsv.co.uk/spare_tripods.JPG
Fotografa yeni baslamis olsun, uzun zamandir cekiyor olsun hemen hemen herkesin makine. lensler ve filterelerden sonra takildigi bir soru. Cok fazla cesit, marka ve ozellikte urunun oldugu bu yardimci ekipman klasmaninda butcede isin icine girdiginde kafalarin karismasi tabii ki pek dogal.
Bu yazimda marka yada model incelemesinden ziyade bu yardimci ekipmani secerken fotografcinin nelere dikkat edilmesi gerektigini toparlamaya calisacagim.
Ancak buna girmeden evvel tripodun yada turkcesi ile uc ayaklarin kullanimina kisaca deyinmek isterim. Tripodlar, lense gore goreceli olarak ozellikle belli bir pozlama suresinin uzerine cikip makineyi titretmemenin imkansiz hale geldigi ortamlarda ve/veya uzun sure ayni noktadan cekim yapilacaksa uzerimizden yuk alma amacli kullanilmaktadir.
Peki bu ekipmani secerken nelere dikkat etmeliyiz:
1- Tasima Kapasitesi:
Tripodlar basta da dedigimiz gibi boy boy, farkli agirlikta vs... Ancak en onemli gorevi ve olmaz ise olmazi kullandigimiz malzemeyi tasimasi. Hemen hemen tum ciddi tripod ureticileri bir tripodun tasiyabilecegi agirligi yazar. Dolayisi ile secim elimizdeki en agir lens, makine, grip, flash kombinasyonunun agirligini hesaplayarak yapabilecek sanilsada aslinda bu yeterli degildir. Cunku lens boyu uzadikca tripoda ve kafasina binen agirlik artar. Eminim isin matematik konusunda daha bilgili arkadaslar bunun icin bir formul verir. Ancak basit olarak tecrubelerime dayanarak:
A- Tripod hafif ve ruzgardan etkilenebilecekse (carbon fiber veya hafif aliminyum tripodlar icin) Bir tripodun tasimasi gereken agirlik Toplam ekipman agirliginin en az uc kati agirlik tasimalidir. Sebebine gelince hafif tripodlari her ortamda kullanmak istiyorsak ve hava ruzgarli sabitlemek icin kum torbasi vb agirlik takmak gerekmektedir.
B- Tripod agar ve stabil ise bu durumda ekipman agirliginin en az iki kati agirlik tasimalidir. Cunku dedigim gibi lens boyu arttikca binen yuk artmaktadir.
2- Tripod agarligi
Iki kilogram uc kilogram elinize aldiginizda sizi rahatsiz etmeyen agirliklar olabilri ancak bunu yaninizda, hele ki dogada yururken butun gun tasidiginizda aksam eve geldiginizde 20-30kg gibi hissettiginizi gorursunuz. Tripodun agirligi gene amaci ile alakalidir. Mesele ic mekan studyo calismalarinda kullanaacksaniz, alabildiginiz kadar agir bir tripod alin. Pisman olmazsiniz. Takilmalardan, sarsintilardan daha az etkilenecek ve size daha stabil bir ortam sunacaktir. Ancak disarida tasimaya gelince tripodun hafif olmasi genel tercihtir (ozel nokta atis projeler haric). Bu noktada sunu unutmayin Carbon gibi teknolojiler dayanikli ve hafif tripodlar uretmeyi sagliyor ancak bu teknolojinin basarili ve basarisiz uygulamalari var. Ve unutulmamasi gereken bir diger konuda eger aliminyum ve 1.5 kg altinda bir tripod ise ya cok kisadir ya cok incedir. Ve genelde ise yaramaz.
3- Tripodun yuksekligi:
Gene hemen her tripodun ozellikleri yazilirken bu bilgi verilir. Burada dikkat edilmesi gereken orta kolon acik olarak mi bu yuksekli veriliyor yoksa kapaliyken mi? Cunku orta kolonun acilmasi normalde istenmeyen bir durumdur. Orta kolon ne kadar uzarsa tripodun stabilitesi o oranda azalir. Elde olmasi faydali bir opsiyondur ancak mumkun oldukca kullanmamak gerekir. Bu sebeple bir tripodun yuksekligine ve size uygunluguna bakarken olcunun orta kolon acik olmadan verildigine emin olun. Tercih edlien yukseklik sizin rahat kullaniminiz icin sizin goz hizaniza yakin olmasidir.
4- Tripodun katlanmis yuksekligi:
Bir cok kisi bunu gozden kacirir ancak cok ama cok onemlidir. katalndiginda bir metre olan bir tripodun tasinmasi ve kullanilmasi zordur. Gene bu noktada ihtiyaclariniza gore secim yapmalisiniz. Mesela cok yolculuk yapiyorsaniz cantaniza sigabilmeli veya toplu tasima araclarinda baskasina batmamali :D Ne kadar kisa o kadar iyidir genelde.
5- Tripodun bacaklarinin capi ne, kac sefer aciliyor?
Tripod bacaklari bildiginiz gibi ic ice gecen teleskobik sistemlerdir. Acildikca kuculur.Piyasada en yaygin olarak 3 acilmali ve 4 acilmali ayaklar goruyoruz.
Genelde ayak acilma sayisi ne kadar coksa tripod o kadar kisa oluyor kapandiginda ancak ne kadar cok acilma basamagi var ise en son acilan parca o kadar ince oluyor ayni zamanda. Unutmayin bir tripod ayni zincir gibidir ve uzerindeki en zayif parca kadar gucludur. Eger malzemeyi uzerine koydugunuzda ayaklar esniyorsa malzemenize uygun bir tripod kullanmiyorsunuz demektir.
http://www.optics4birding.com/Media/...es-legs-sm.JPG
6- Ayaklarin kilitleme sistemi:
Cogu kisinin cok dikkat etmedigi bir noktadir. GEnelde uc cesit kullanilir;
http://www.canadiannaturephotographe...s/leglocks.jpg
Mandalli sistem - Kelebek Sistem - Cevirmeli sistem
A- Kelebek vidali kilit: Eski tripodlarda olur. Stabildir ancak acip kapatmak vakit alir. Zaman icerisinde vidanin yalama olma riski vardir.
B- Cevirmeli sistem: Bir iki markanin bu sisteminin (gitzo, Induro) cok duzgun caistigini gorsemde ozellikle kaliteli malzeme kullanilmayan tripodlarda cok hizli asinma problemi vardir. Ozellikle weather seal olmayan bu tarz ayaklar tozlu, kumlu yerlerde kullanildiginda cabuk bozulmaktadir.
http://blog.reallyrightstuff.com/wp-...13/04/3vs4.jpg
C- Mandal Sistemi: Sahsim adina en sevdigim sistem. Acmasi ve kapamasi hizli, yayin gevsemesi durumunda bir allen anahtar ile duzeltilmesi kolay pratik sistemlerdir. Tuzlu sudan, cole kadar bir cok ortamda kullandim hic sikintim olmadi
http://ronmart.smugmug.com/Blog/Revi...ipod-111-L.jpg
7- Ayaklarin pabuc sistemi:
Bir cok iyi marka degisebilen pabuclar sunmaktadir. Civili pabucta dogada kullanmak kolayken, kaucuk/lastik pabuclar duz zeminlerde kolaylik saglar. Eger degisik amaclarla degisik pabuclar secme saniniz yok ise tripodu secerken en cok kullanacaginiz alana gore pabuclarinin olmasina ozen gosterin. Sonucta tripod yere temasini bu noktalardan sagliyor ve temel saglam olmaz ise uzerindeki malzeme ne olursa olsun sikinti yaratir.
Duz yuzey icin Vantuz sistemi:
http://www.canadiannaturephotographe...ard_Auctus.jpg
Dis cekimlerde ve yumusak seminler icin degisken civili sistem:
http://www.canadiannaturephotographe...ripod_feet.jpg
Bunlar haricinde cekim turunuze ve ihtiyaciniza gore Tripodun ayaklarinin ne kadar acilabildigi, birbirinden bagimsiz acilip acilamadigi, acik halde yere ne kadar yaklasabildigi de goz onune alinmasi gereken ozelliklerdir.
Ayrica malesef unutulmamasi gerekn bir kac durum:
- Ucuz, hafif, iyi tripod yoktur.
- Uzun, guzel bacakli, katlandiginda cebe sigacak, ve agirlik tasiyacak tripod yoktur.
- Carbon ve ucuz tripod yoktur olanlarida ise yaramaz. (Rocketfish)
- Kisa, hafif ama acildiginda uzun olan tripodda yoktur.
- Her amaca uygun tek bir tripod yoktur.
Son olarak en onemli tavsiyem...
Sevgili dostlar makinelrinize, lenslerinize binlerce lira para sayiyorsunuz. Kirildiklarinda bozulduklarinda yerine koymasi cok guctur bu malzemelri. Lutfen ucuz etten yahninin olmayacagini unutmayin. Makinenizi uzerinde sirasinda saatlerce birakacaginiz tripodlari, icerisinde tasiyacaginiz canltalari secerken pinti davranmayin. Bu tarz malzemelrin kalitesi inanin cok zaman makinenizi kurtariyor.
Kisa zamanda tripodlarda kullanilan kafalar uzerine de bir yazi hazirlayacagim. Umarim o zamana kadar bu yazi secimlerinizi yaparken faydali olur.
