Hareketi Dondurma




Hatırlanacağı gibi enstantene, makinede filmin önünde bulunan metal, bez vb. maddeden yapılmış bir perdenin açılıp kapanma süresini belirler. Diyafram ise, film üzerine düşecek ışık miktarını ayarlamak için kullanılır. Her ikisinin ayarlanarak film üzerine belli bir miktar ışık düşürülme olayına pozlandırma denir. Bir filmin pozlanmasında enstantene ve diyafram ayarların ne kadar olacağını konunun ışık durumu belirler. Bu değerlerin birbiriyle olan bağlantılarından, hareket ederek fotoğrafçı değerleri biri lehine azaltıp çoğaltabilir. Diyaframdan geçecek ışık miktarını ya da poz süresini artırmak, çekilen konunun alan derinliğinin artırılması ya da hareketinin dondurulması fotoğrafçının tercihine bağlıdır.

Düşük bir enstantene kullanarak hareket halinde olan bir insanın, hayvanın, aracın, dalgalı bir denizin ya da şelalenin fotoğrafları çekilerek harekete bir dinamizm katılabilir. Düşük enstantene kullanıldığında, hareket bir zaman dilimi içerisinde film üzerine düşeceğinden, konunun hareketsiz kısımları ya da yavaş hareket eden bölümleri net, hareketsiz bölümleri ise, hareket yönünde (hafif netsiz olarak) film üzerinde bir iz bırakacağından, fotoğrafımıza şiirsel ve estetik bir anlam kazandıracaktır. Düşük enstanteneden anlatılmak istenen hareket halindeki objenin hareket hızının altındaki enstantene değeridir. Makineye paralel olarak yürüyen bir insanın 1/8 enstantene değerinde fotoğrafı çekilirse kişi tamamen netsiz çıkacaktır, 1/15 enstantene değerinde aynı fotoğraf çekildiğinde elleri ve ayakları (vücudundan daha hareketli olan kısımlar) netsiz diğer yerler net çıkacaktır. 1/60 enstantene değerinde bu fotoğraf çekildiğinde gerek insan gerekse tüm ortam net çıkacaktır. Makineye paralel koşan bir insan için 1/15 enstantene netsiz, 1/30 enstantene el ve ayaklar netsiz diğer bölgeler net, 1/125 enstantene değeri ise konunun tamamı net olarak elde edilirken, 1/500 ve üzeri enstantene değerinde hareketin bir anı dondurulur. O halde hareketi dondurmak, hareket halindeki objenin hareket hızının üstünde bir enstantene değeri kullanmaya bağlıdır.


Bir şelalenin fotoğrafı 1/500 ve üzeri enstantene değerlerinde çekildiği zaman havada su tanecikleri dondurulurken 1/ 30 ve altındaki enstantene değerlerinde aralıksız bir bütün olarak akan bir kütle görünü elde edilir. Hareketli konuların fotoğraflarının çekiminde uygulanan yöntemlerden biride “panning” olarak adlandırılan tarama yöntemidir. Bu yöntem oldukça zor olmasına rağmen çok değişik görüntüler üretebilen bir yöntemdir. Burada dikkat edilmesi gereken en önemli nokta makinemize 50 mm. ‘lik bir objektif takıp tarama yapacağımız konunun hareket hızının gerçeğe yakın bir şekilde tespit edilmesi gerekmektedir. Bu yöntemde hareket halindeki objenin hareket hızında bir enstantene değeri kullanılarak fotoğraf çekilir. Objenin arkasında konuyu olumsuz etkileyen öğelerin olmamasına dikkat edilmelidir.

Makinemizi bir tripoda yerleştirdikten sonra yatay eksende rahat hareket edebilmesi için gerekli ayarlar yapılır. Vizörden objenin hareket seyri zihinsel olarak izlenir. Enstantene değeri objenin hareket hızına eş değerde ya da altında bir değer olarak ayarlanır. Obje makinenin görüş açısına girdiğinde vizörden takıp edilir ve makinemiz konuya odaklanmış ve onun hızında hareket ederken deklanşöre basılır ve makine konuyla birlikte hareketine devam ettirilir. Perde açılıp kapandıktan sonra fotoğraf çekimi tamamlanmış olur. Deklanşöre basıldığı zaman refleks makinelerde vizörden hiçbir şey görülmeyeceği için önceden bu konuda denemeler yapmak gerekir.


Konu içerisindeki hareketin dondurulması enstantene değerinin yükseltilmesi film üzerine düşecek ışık miktarını azaltacağından, yeterli ışık miktarını sağlayabilmek için diyafram değerinin azaltılması yanı diyaframın açılması gerektiğini unutmayalım. Bir başka nokta ise kullandığımız objektifin odak uzunluğunun altındaki enstantene değerleri için mutlaka tripot kullanılması gerektiğidir.

Not:Fotoğraflar tarafıma ait olup izinsiz kullanılması yasaktır..