Konu: Güneş Baskı (Sun Printing)

1840 -1914 yılları arasında, fotoğraf konusunda sıkça kullanılan ve “Sun Print” denilen güneş baskı tekniklerinden bazılarını sizlerle paylaşmak istedim. Fotoğrafta biraz resimsellik arayan arkadaşlara; fotoğrafın klasik görüntüsünün üzerine uygulanan ve fotoğrafın ana prensiplerini bozmadan kimyasal yollarla fotoğrafı daha estetik hale getiren bu tekniklerin bazılarını anlatacağım.

Cyanotype Yöntemi:
Bu yöntem, 1842 yılında, Sir John Herschel tarafından bulunmuştur. Mavi baskı da denilen bu yöntem, demir tuzlarının ışığa karşı duyarlı olmasının bir sonucudur. Potasyum ferri siyanür çözeltisi ile fer amaonyum sitrat çözeltisinin karıştırılmasıyla elde edilen kimyasal sıvı (emülsyon), suluboya kağıdı üzerine sürülür ve kurutulur. Böylece güneş ışığına ya da ultraviole ışığa duyarlı bir fotoğraf kağıdımız olur. Yapacağımız tek şey, duyarlı kağıt boyutunda bir negatif fotoğraf oluşturmaktır. Bunun için; ya karanlık odada yarım ton bir filme bir fotoğrafımızdan (slayt veya negatif) negatif film yapmak ya da dijital çektiğimiz bir görüntüden duyarlı kağıdımızın boyutunda negatif film çıktısı almak gerekir. Şimdi herşey hazır... Hazırladığımız duyarlı kağıdımızın üzerine elde ettiğimiz negatif filmi yerleştirip (iki cam arasına) güneşte pozlarız. Ya da ultraviole ışık veren ışık kaynağında 15 - 20 dakika pozlanan görüntüyü, suyun altında 10 dakika yıkadıktan sonra kuruturuz. Işık görmeyen kısımlar beyaz, ışık gören kısımlar cyan (mavi) renkte olacak şekilde bir görüntü oluşur.

Örneğin;



Van Dyke Yöntemi:

1850’li yıllarda çok yaygın olarak kullanılan bu yöntem, gümüş tuzlarının ışıktan etkilenmisinden ibarettir. Gümüş nitrat, fer amaonyum sitrat ve tartarik asit belirli oranlarda karıştırılır ve yine emici yüzeylere sürülüp kurutulur. Sonra, hazırlanan negatif fotoğraf filmi, duyarlı kağıtla çakıştırılıp güneş ışığında 5 dakika pozlandırılır. Görüntü gözle görülür, suyla 5 dakika yıkanır, %20’lik hypo çözeltisinde 2 dakika tutulduktan sonra 15 dakika suda yıkanıp kurutulur.

örneğin ;





Gum Bichromat Yöntemi:

1839 yılında Mungo Panton isimli bir ingiliz tarafından bulunmuştur. Çok degişik isimler altında kullanılmıştır. Potasyum dichromat çözeltisi, arapzamkı ve istenilen bir renkte guaj boyanın karıştırılmasıyla hazırlanan emülsiyon kağıda sürülerek kurutulur. Hazırlanan negatif filmle kağıt çakıştırılarak güneş ışığında 5 dakika pozlandırılır. Daha sonra suda 5 dakika yıkanır ve kurutulur. Bu yöntemde üst üste farklı renklerle baskı yapmak mümkündür.

Örneğin ;




Bu üç yöntemde de sıvıyı kağıda sürüş biçimi (fırça, sünger, sprey… vs), kullanılan kağıdın cinsi ve dokusu, elde edeceğiniz fotoğrafın estetik yönüne bire bir
etki yapar.

Alıntıdır.