Saraçlık-Safranbolu’nun ölen meslekleri



Saraç, koşum ve eyer takımları yapan veya satan ya da deri, muşamba’dan bavul, çanta yapan kimse.Atlara amut yapma, koyunlara çıngırak, kemerlik, hasır işleme, sarka, atlara başlık, hayvan süslemeleri, heybe ve benzeri malzemeleri yapıp satarak geçimini sağlayan saraççılıkta yapıldı işleridir.

Safranbolu’da bu mesleğin son temsilcisi ise Hüsnü Amca. Çoğu zaman yanından geçip gittiğimiz ve pek de halini hatrını sormadığımız biri. Sadece yaptığı şeylere şöyle bir bakıp geçtiğimiz biri, bir meslek. Çoğumuzun bilmediği bir meslek.



Oysa Hüsnü Amca, tarihi bir kişilik. Tam 50 yıldır bu mesleği yapıyor. İlkokulu bitirdikten sonra derici olan babasının yönlendirmesi ile bu işe girişmiş ve o yaşında dört yıl bir ustaya çıraklık yapmış. Bir Cuma namazı çıkışında Merkez kıraathanesinde dualarla önce kalfalığını sonra da ustalığını almış. Ustası ona işini daha iyi yabilmesi ve usta olduğu için hediye olarak bir iş takımı hediye etmiş. Hala bu takımları saklamakta. Hatta kullandığı makasın bile neredeyse asırlık olduğunu belirtmekte.

Hüsnü Amca’nın dükkanında elektrik yok. Dükkanı 50 yıl önce nasıl açıldıysa şimdi de aynı. Kapı yerine pencereye benzer bir yerden dükkana girip çıkıyor.Zaten o dükkanı açtığında sadece 9-10 dükkan varmış Manifaturacılar Sokakta. Şimdi ise 62 tane.



Hüsnü Amca, bu günlerde ise çok dertli. Mesleği neredeyse ölme noktasına gelmiş. Özellikle turist ilgisinden memnun. Ama eskisi gibi kazanç sağlayamadığından şikayetçi. “Bir emekli maaşım var, ondan bile devlet para kesiyor” diyor Hüsnü Amca. “Vali gelse de derdimi bir anlatsam” diyor. Hüsnü Amca bu yaşına rağmen yine de umutlu. Sigarayı 45 yıldan sonra bırakan ve toparlanan saraç amcamız “Bana bir fırsat verseler de bu mesleğimi gençlere bir anlatsam” diyor. Ama gençlerden de dertli. Çünkü gençlerin çok sabırlı olmadığını söylüyor. Yurttan zamanında yanına bir çırak almış ama çırak işin değerini bilemediği için çırağı göndermiş. Kendi tabiriyle “kovmuş”. Hüsnü Amca’nın kendi oğlu ise yine Safranbolu’da gümüşçülük yapıyor.



Bundan sonra Safranbolu’ya gittiğinizde bir de Hüsnü Amca’nın yanına uğrayın. Bir selam verin. Bir elini öpün. Bir fotoğraf çekin ve Hüsnü Amca’ya emeklerinden ve kültürümüze katkılarından dolayı teşekkür edin. Hüsnü Amca’yı saraçlığı unutmayın, unuutturmayın.

Kaynak: Emre Derebaşı ve Ferdi Demircan

Fotoğraflar : Ferdi DEMİRCAN