Daha öncede Bursa Gren cafede sergilenmişti müsait olan dostların gidip görmesini isterim.



"200 EVLER ”

1924 Nüfus Mübâdelesinde Türklerle birlikte Selanik’ten Samsun’a gelenler arasında Romanlarda bulunmaktaydı. Gemilerle getirildikleri bu bambaşka coğrafyada, 15 yıl öncesine kadar derme çatma, teneke yapılarda yaşamlarını sürdürmekteydiler. Dönemin belediye başkanı, Mert Irmağı kıyısında yaşayan Romanların, şehrin uzak bir bölgesindeki 200 adet tek katlı yapılara geçmesini sağladı. İşte 200 Evler Mahallesinin ismi ...de buradan gelmektedir.

Samsun Şehir merkezinden iyice tecrit edilen bu esmer insanların arasına ne zaman girsem, kendimi çok rahat hissetmişimdir. Daha çok küçük bir çocukken, düğün dernek yapılacağı vakit, büyüklerimiz orkestra kiralamak için Roman mahallesine giderdi. Onlar konuşurken çevrede olup biteni izler, bu sıcakkanlı, misafirperver ve gamsız görünen insanlara kendimi yakın hissederdim. Bunu, aralarında iki buçuk yılı aşkın bir süre geçirdikten sonra daha iyi anlayacaktım.

Belgesel fotoğraflara merak saldığım zamanlarda, bir yandan da dünyada bir şeyler yok olup giderken, kendi adıma yaşadığım kentte neyi kaydetmeliyim diye düşünmekteydim. ve 200 Evler projesine ile ilgili çalışmalara başlamış oldum.

Mahalleye ilk girdiğim günkü bakışları hiç unutamam. Her ne kadar daha önce de mahallede yaşayan insanlardan tanıdıklarım olsa da farklı biri olarak orada bulunmam dikkat çekmekteydi.

Bu mahallede kabullenilmenin en önemli şartı, kendinizi onlardan ayırmaksızın aralarında bulunmak, sohbet etmek, sofralarına oturup yemeklerini yemek olmalıydı. Nitekim benim için de öyle oldu.

Aradaki duvarları ve karşılıklı önyargıları yıktığımız andan itibaren, bütün samimiyet ve içtenlikleriyle hem kalplerinin hem de mahallelerinin kapılarını açtılar ve açılan o kapılardan birçok kareler düştü kadrajıma.

Fotoğraf çalışmama başladığım yıllarda, mahallenin, çevre yolu yapımı nedeniyle kaldıracağına dair söylentiler dolaşıyordu. Bu da benim elimden geldiğince çalışmama ağırlık vermeme sebep oldu. Fırsat buldukça 200 Evler Mahallesinde çekimler yapıyordum.

1 yıl önce mahalle, devlet tarafından Kentsel Dönüşüm Projesi kapsamında yıkıldı. Burada yaşayan Romanlar ise 264 evler adında, yine önceki yaşadıkları yere yakın bir yerde yapılan konutlara yerleştirildiler. Gelir seviyeleri düşük olan bu aileleri zorlu bir süreç daha bekliyor, oda eski göçebe yaşamlarından apartman yaşamına geçiş dönemi!


Engin Güneysu