'' 1 stop '' un sizce değeri nedir?

Ara sıra hortlatılacak bir konu.
IS ya da VR özelliklerin gelişimleri hakkında kullanılan bir parametre olduğunu hatırlatmak istedim. Hani lenslerde MKII ler (ya da Nikon da ki n ler) sadece camların, motorun değil bazen de bu özelliklerin habercisi olabiliyor.
Uzun odak mesafeli süper tele zoom objektiflerin kaç misli az ışık geçirdiğini anlamış olunca IS in aynı zamanda tele lenslerde neden bu kadar (bir kaç stop!) önemli olduğunu, öte yandan Japonların da bu durumu fiyata neden bu kadar insafsızca yansıttıkları anlaşılıyor..

biraz teknik ve matematiksel yaklaşayım ben de olaya. mutlaka benim gibi bu şekilde olayların teknik kısımlarıyla ilgilenen veya merak eden vardır.

daha önce belirtildiği gibi stop değerleri ışık geçirgenliğinin 2 kat artması demektir. ama bu lineer değil üslü (exponential) bir oranda devam eder. 1 stop 2^1=2 kat ışık farkı demekken, 2 stop 2^2=4 kat, 3 stop ise tahmin edebileceğiniz gibi 2^3=8 kat ışık farkı demektir. mesela 10 stop ND filtreler ise 2^10=1024 kat ışığı azaltırlar

diyafram değerlerindeki 1 stopluk değerler iso ve shutterda olduğu gibi iki kat artmıyor gözükürler çünkü diyaframdaki ışık geçirgenliği miktarı diyafram boşluğunun alanıyla orantılıdır haliyle f değerlerinin kareleri birbiriyle 2 kat oranlıdır. ufak bir matematiksel bilgi olsun bu da.

örnek olarak f1.4 ve f2'nin karelerini alırsanız 2 (yaklaşık olarak tabi) ve 4 elde edersiniz alın size iki kat fark =)

Para tuzağı bunlar para. Hızlı lens iyidir, noise az oluşan sensörde iyidir. Ama kompozisyon, ışık bilgisi, hikaye vs vs sanattır. Tekniğe bu kadar takıp, sanattan uzaklaşıyoruz. Ne kadar az ışıkta can çekişen af can sıksada, herşey 1 stop değil. Hep en açık diyaframda mı çekiyoruz. En açıkta zaten keskin değiller.en az 2 stop üzerinden. Ne güzel ışıklar var. Şu meşhur gün doğumu batımı saatlerini geçersek, koca kış boyunca bulutlu havaları çok seviyorum homojen, gölgesiz, flaşsız çekim imkanı. sanki hepimiz gün batımında yada yetersiz ışıkta çekiyoruz.2 watlık el feneri ile ne portreler çektim.iso kurtarıyor bir kaç stop, Is de. İşi iso ya diyaframa ah bu lens olsaydı, ah ff olsaydı diye takıp, fotoğraf sanatından uzaklaşıyoruz. Işığınız bol olsun demekle birlikte geçen Safranbolu gezisinde hava puslu, sisli, ışık az bir sürü çekim yaptım. sadece portreler iyi çıktı. ezandan sonra çekemedim mimari. zatan kapkaranlıktı. en açık diyafram olsa ne yazacak. güzel bir günde tekrar çekilecek. seyir terasında ışık güzeldi. güzel fotolar oldu. ama şu ünlü evleri çekerken resmen çuvallandı. sis, yağmur karışımı, her yer puslu. Her zamanda güzel çıkacak diye bişey yok. :) Orda en iyi lens en iyi sensörde çuvallardı. Olmuyorsa olmuyor. O kadar olan hava koşulu var, ışık süperken elimiz makinaya gitmez. Bir süre teknik okumamak lazım. fotoğraftan soğuyor insan. Bana göre iyi bir fotoğraf için bir makine, ff yada crop, 35mm yada 50 mm kafi. Hatta şu 40 mm son çıkan canon gibi. Koca koca makinalar, koca koca lensler. Moralller bozuk. nerede foto ? biri eline kompak makine alır zevkle ödül alacak fotolar çeker. Bizde şu olsaydı bu olsaydı der dururuz. Çok şımardık çok. Söz meclisten dışarı :)

.....

Alıntı:

---

mosaique Nickli Üyeden Alıntı

Yanlış biliyor olabilirim ama, f4 ile f5,6 arasında bir stopluk fark var ve diyafram daire açıklığının alanı da tam olarak 2 katına çıkıyor ve ışık geçirgenliği de 2 katına çıkıyor diye biliyorum. Dairenin alanının 2 katına çıkması için çapın kök 2 artması gerekiyor ki bu da yaklaşık 1,4. Kısacası 4x1,4=5,6.

Ekleme: Yazdığınızı eksik okumuşum bu arada. Zaten aynı şeyi sözlemişsiniz.

---

alan oranlarken karekök, hacim oranlarken küpkök kullanılır. dediğiniz gibi aynı şeylerden bahsediyoruz farklı bir yoldan yaklaşmışsınız sadece =)

.....

Alıntı:

---

mosaique Nickli Üyeden Alıntı

Hacim nerden çıktı şimdi? :)

---

bilmem klasik matematik bilgisi =) dosya boyutuyla alaka kurabilirsen beni de kurtarmış olursun hehe =) dağıtmayalım konuyu stop diyorduk en son =)

.....

Alıntı:

---

mosaique Nickli Üyeden Alıntı

:) Yani ben üstel artışa takıldım aslında. Mesala f2 'den f8' e geçince 4 stop artıyor, diyafram dairesi alanı ise 16 kat artıyor. E şimdi bu alana ışık geçirgenliği deniyorsa(?) gerçekten 4 stopta 16 kat mı artıyor geçen ışık?

---

öncelikle f2'den f8'e geçerken 4 stop (veya dediğin gibi 16 kat) ışık azalıyor f değeri 1/x'tir aslında. ikincisi evet gerçekten o kadar artıyor. aynı şeyi iso veya shutter olarak da düşünebilirsin. hepsinin ışık hesaplarını yapmak için stop diye genel bir terim bulmak zorunda kalmışlar anlaşılması kolay olsun diye.

iso olarak bakarsan 100 200 400 800 1600 diye gider. 100'ün 4 stop üstü 1600 isodur ve düz mantık 16 kat daha fazla ışık hassasiyeti vardır. veya iso 100 iso 1600'den 16 kat daha az ışığa hassastır diyebiliriz tersten gidersek.

perde hızı olarak bakarsan da 1" 1/2 1/4 1/8 1/16 (yuvarlanarak 1/15 olarak alınır ki ileride iyice saçmalamasın yine akılda kolay kalsın ve kolay hesaplansın amacı güdülüyor ama ben şimdilik 1/16 kullanacağım konu dağılmasın diye). perde hızı, ışığa maruz kalma (exposure) olarak da algılanabilir hatta algılanmalıdır mantık bu çünkü =). ben bir kareyi 1 saniye yerine 1/16 saniye pozlarsam 16 kat daha kısa süre ışığa maruz kalmış olur film/sensör, bu da yine gördüğün gibi 4 stopluk değişim demek

edit: BlackSilver'dan gereksiz bilgiler külliyatı varan 1837017301: 1" ile 1/15sn arasında 3.91 stop fark var bu da burada dursun benim kadar obsesif olmayın hesap kitap üzerine.

.....

Alıntı:

---

mosaique Nickli Üyeden Alıntı

Evet matematiksel kısmı açık ama ışık geçişinin bu durumda 16 kart artmasına rağmen pozlamada etkisinin 4 kat olması bende saçma bir şaşkınlık yarattı :D

---

pozlamada da 16 kat artıyor aslında. ama biz pozlamada kat değil stop sayıyoruz her stop da bir öncekinin iki katıdır diye bir genel kuralımız var. üslü de logaritmik de nasıl dersen de (aslında loagirtmik daha çok yakışıyor) =). sistem bu ikiye çarparak veya bölerek ilerliyorsun. ikiye çarpa çarpa da böyle kocaman sayılar çıkıyor. 1" ile 1/8000 arasında da 13 stop varmış mesela. 8000 kat hızlanıyorsun ama 13 stop hareket var sadece. böyle düşününce çok saçma geliyor evet =)

madem başladım devam edeyim is, vr gibi sistemlerin çoğu da 3-4 stop avantaj sağlıyor bize. bunun anlamına gelince elde çekim için genel pratik odak uzaklığı / perde hızı kuralını hatırlarsanız titretmeden çekmek için ortalama odak uzaklığı kadar perde hızına sahip olmamız gerekiyor (ör: 200mm ve 1/200 gibi). şimdi bu sistemler bize 3 stop kazandırırsa 1/200 -> 1/100 -> 1/50 -> 1/25'e kadar inmiş oluyoruz ve bu sistem bu hızda bize görüntünün net çıkacağını söylüyor. başarısı tamamen farklı bir konu ona hiç girmiyorum.

Daha özet hâlini ben de söylemeye çalışayım. Örnek olarak 50mm'lik bir lensten yola çıkalım:
---) f/1 yani 50/1=50 => 50'nin karesi 2500
---) f/1.4 yani 50/1.4=35,7 => 35,7'nin karesi 1275
---) 2500/1275=1,96 yani yaklaşık olarak 2.
-Bu da f/1'in, f/1.4'ün iki katı demektir yani bir stop fazlası (buna fark da denebilir) demektir.
-Bu formül de ışık gücünün, alanın karesiyle ters orantılı olmasından geliyor.