filtreler hakkında genel bilgiler...

Renkli filtreleri anlayabilmemiz için ilkönce renk sıcaklığı teorisini öğrenmemiz gerekir. Renk sıcaklığı şu teoriye dayanır: Siyah renkte, metal ve erimeyen sanal bir kütle ısıtıldığında 1000 Kelvin (K) civarında ilkönce kızarmaya başlar (yani bunun anlamı gozümüzün görebildiği elektromanyetik bir radyasyon dalgası yaymaya başlar, yaklaşık 720nm’de), bu dalganın boyu uzun enerjisi ise yüksektir. Isıyı arttırmaya devam ettiğimizde bu kızıllık açılır 5500-5600K civarında akkor (Beyaz hale dönüşür) Isıyı yine arttırmaya devam edersek beyazlık yavaşça açıktan başlayarak koyulaşan mavilik hakim olur 6000K’den sonra kütle mavileşmeye başlar, 22.000K ise civarında gözün gördüğü son koyu Ultraviolet rengini alir. Koyu kızıllık’tan önceki (İnfrared=IR) ve Koyu mavilikten sonraki (Ultraviolet=UV) renk değişmelerini insan gözü algılayamaz. En koyu UV ışığın görebildiğimiz dalga boyu 400 nm’dir. Bunun üstü dalga boylarını gözümüz algılamaz ama filmler çok güzel algılar. 700nm altı dalga boylarını ise IR filmler algılar.) Resim 2’ye bakınız.

(nm = 1 metrenin milyarda biri 10-9)


Resim 1. Dalga boyları ve gerçek renkler (Gözümüz ve film tam orta yeşil bölgeyi beyaz olarak algılar). Siyah bölgeler insan gözününün göremediği bölgelerdir, 740nm üstü İnfrared (IR), 400nm altı Ultraviyole ışık olarak adlandırılır (UV), bunlar ancak özel cihazlarla görülebilir, UV ışık çok küçük dalga boylu olduğu için tüm organizmalara zararlıdır, dezenfeksiyonda kullanılır. Dalga boyu küçüldükçe endüstride UV-A, UV-B, ve UV-C olarak ayrılır, en tehlikelisi UV-C’dir. Güneş ışığı en çok UV-A’yı birazda UV-B’yi içerir, bu dalga boyları filmi/sensörü etkiler. Atmosferin ince olduğu veya yansımanın çok olduğu güneş, sahil kenarı gibi bölgelerde UV ışığı boldur.


Güneş ışığı 6000K’dır fakat atmosferdeki faktörler bunun özellikle alt frekanstaki dalga boylarını emerek yüksekl dalga boylarını bırakır böylece mavi komponentlerin açığa çıkmasına neden olur, güneş ışığının geçtiği atmosferik kalınlık arttıkça küçük dalga boyları olan kırmızılık emilerek (yatık ışık), mavi eğilimide artar.

Renk Sıcaklığı
Tipik Kaynağı

1000K
Mum, Gaz lambası

2000K
Çok erken gündoğumu; Düşük etkili Tungsten Lambalar

2500K
Normal ev ampulleri

3000K
Stüdyo ışıkları, Projektörler

4000K
Renksiz Flaş ampülleri

5000K
Tipik gün ışığı; Elektronik Flaşlar

5500K
Kodak Merkez binasında öğle tatili başlarken. J Tam Beyaz

6000K
Bulutsuz havada güneş (Sahra çölünde öğlen)

7000K
Hafif kapalı gökyüzü

8000K
Kapalı gökyüzü

9000K
Bulutsuz güneşli havada, açık alanda gölge

10,000K
Çok kapalı gökyüzü

11,000K
Güneşsiz koyu mavi gökyüzü

20,000K
Dağlarda Çok açık havada açık gölgeli alan

22,000K
Güneş tam doğmadan/batmadan 1-2 dakika önceki büyülü saat denilen kobalt renk


.




Resim 2 (Gözümüzün algıladığı biçimde)

.

-Gossen ve Minoltanın renkmetreleri var.



-Temel Renk değerleri:

Hue: Rengin kendisi, adı , kırmızı mavi gibi

Chroma: Rengin Saflığı (Pastel renkler en az saf renklerdendir)

Value: Rengin saturasyonu, kendi zenginliği, çeşitli ışık durumlarında aldığı değişme




Saf renkler için MacBeth Color Checker’i kullanabilirsiniz.





RENKLİ FOTOĞRAFLAR İÇİN RENKLİ FİLTRE KULLANIMI



Renk Sıcaklığını Değiştiren filtreler=

-Şimdi renk sıcaklığı teorisini öğrendik, renkli filtreleri renkli filmlerde nasıl kullanacağız? Çokbasit, uçlara kaymış (1000 K’ye yakın veya 22.000 K’ye yakın) ortaya çekmek için (5500 K) öteki uçta simetrik bir filtre kullanmaya çalışacağız. Yani; teoride 3500 K’lık bir rengi 5500 K’ya çekmek için 7500 K’lık bir filtre kullanmamız gerekecektir (Her ikisininde 5500 K’ya uzaklığı dikkat ederseniz 2000 K’dır). Flaş ışığının rengide 5500 K civarındadır. Bu yüzden özellikle gece fotoğrafçılığında flaş sadece ışık kaynağı olarak değil renk düzeltme faktörü olarakta kullanılır. Bunun için renk sıcaklığını ölçen pozometreler kullanılır. Bunun yerine pratik olarak tecrübenize dayanarak filtreler kullanabilir, mesela renk sıcaklığını zevkinize göre ayarlayan filtreleri deneyebilirsiniz. Tavsiye olarak renk sıcaklığını fotoğrafın çok yapay olmadan, filtre kullandığınızı hissettirmeden en küçük renk sıcaklığını değişimini sağlayan filtrelerle işe başlayabilirsiniz. Resmi maviye yani soğuğa (*) kaydıran düşük filtrelerden 82A ve sıcağa yani kırmızıya (*) kaydıran en düşük filtrelerden 81A ile işe başlamanızı önerebiliriz. Salt 82 veya 81’i (harfsiz) bulmanız çok zordur, 82A ve 81A zaten filtre kullandığınızı seyirciye hissettirmez. Daha sonra daha büyük renk sıcaklığı değişimi yapan filtrelere devam edebilirsiniz.

(*) Evet biliyorum ters söyledik, 20.000K aslında Kelvin olarak daha sıcaktır ama buz ve soğuk görünüm veren maddeler mavi olduğu için mavi taraf ters olarak soğuk tarafa kaydırmak olarak adlandırılır fotoğrafçılıkta, kafa karıştırıcı değilmi?



Bu filtrelerin dezavantajı ise sadece renk sıcaklığını değiştirmek istediğiniz objeleri değil, fotoğrafın tüm alanında renk değişimi yapmalıdır. Bunu bir ölçüde önleyebilmek için aşamalı (graduated) yani filtrenin bir kısmının renkli diğer kısmının ise renksiz veya başka bir renkte olduğu filtreler kullanılır.

Mired=Değişim Kuvveti Bu tablodaki anlamı, kelime anlamı:

1.000.000
Mired değeri= -------------------------------
Kelvin cinsinden renk sıcaklığı

Wratten numaralarının patenti: Kodak firması George Eastman tarafından Frederik Wratten’dan satın alınmadan önce, Mr.Wratten filtrelere gelişigüzel olarak bir numaralandırma sistemi yaratmış, bu sistem hala dünyada kullanılmaktadır.



Mavi Filtreler

Amber Filtreler

Filtre
EV
artımı
Değişim
Mired

Filtre
EV

artımı
Değişim
Mired

80A
2
3200K to 5500K
-131

81
1/3
3300K to 3200K
+9

80B
1 1/3
3400K to 5500K
-112

81A
1/3
3400K to 3200K
+18

80C
1
3800K to 5500K
-81

81B
1/3
3500K to 3200K
+27

80D
2/3
4200K to 5500K
-56

81C
1/3
3600K to 3200K
+35

82C
2/3
2800K to 3200K
-45

81D
1/3
3700K to 3200K
+42

82B
2/3
2900K to 3200K
-32

81EF
1/3
3850K to 3200K
+53

82A
1/3
3000K to 3200K
-21

85C
2/3
5500K to 3800K
+81

82
1/3
3100K to 3200K
-10

85
2/3
5500K to 3400K
+112






85B
2/3
5500K to 3200K
+131






Diğer Filtreler

Polarize Filtreler=

Çizgisel (Linear)= Dağınık gelen ışığı kutuplaştırır, tek yönde gönderir, kabaca ışığı jaluziden giren ışığa benzetir, sadece direkt gelen ışık girebilir, eğer daha önceden bir yere çarpmış ve yönü değişmisse giremez. (Bu kaba ve aslında yanlış bir tanımlamadır, uzun olan açıklaması sınıfta anlatılacaktır). Birbirine dik olan iki lineer polarize filtreden hiç ışık geçmez. Gelen ışık çizgisel, tek yönlü girdiği için çoğu pozometreyi şaşırtır, yanlış sonuç vermesine neden olur. Eğer lineer polarize filtreniz varsa makinanızın pozometresinin lineer pozometreye uygun olup olmadığını öğreniniz. Eğer makinanızın pozometresi Linear filtreyi kompanze edemiyorsa, ışığı bir el pozometresiyle ölçmeniz ve pozlamayı makinada elle (manual mod) yapmanız gerekir.

Dairesel (Circular)= Burada Jaluzinin şeritlerini dairesel olarak düşünebilirsiniz, aslında lineer filtreden gelen ışık arkadaki ikinci ışık karıştırıcı tabaka ile tekrar karıştırılır, yumuşatır ve tek bir yönden gelen ışık objektife gönderilir. Bütün makina pozometrelerinde kullanılabilir. Polarize filtrelerin üstünde PL-C, C-PL PLC işareti bulunur. Tüm fotoğraf makinalarında kullanılabilirler. Sirküler filtrelerin üzerinde filtreyi döndürme halkası vardır, bu halkayı döndürerek en iyi pozisyonda fotoğrafınızı çekersiniz. Mesela bulutların en belirgin olduğu veya bir vitrini çekiyorsanız vitrin camının veya suda yansımanın hiç görünmediği bir konuma döndürdükten sonra o açıda çekimi yapabilirsiniz.

Sonuçları: Atmosferdeki su ve sudan başka bir sürü partiküle çarpan ışık filtre tarafından emilir, böylece gök çok koyulaşır, bulutlar aşırı belirginleşir, objelerin renk doygunluğu artar, parlak yansıyan ışık yokolur (yapraklardaki yansıma bile), yansıma yokolduğu için parlamadan dolayı oluşan doğal renkleri koyulaştırır. Renklerin saturasyonunu arttırır. Filtre yönü değiştirilerek bu oranlar gözle görülerek değiştirilebilir. Resim 3-4’e bakınız. Resim 3 filtresiz, Resim 4 Polarize filtre kullanılarak yapılan çekim.

Kaesemann (Käsemann) tipi Polarize filtreler: Normal Polarize filtrelerde polarize edici tabaka filtrenin cam dış yüzeyine yapıştırılırken Kaesemann tipi filtrelerde bu tabakalar camın içine gömülüdür, bu yüzden daha dayanıklı ve rutubet değişmelerinde kıvrılmalarıda önlendiği için daha güvenli filtrelerdir.


Resim 3-4

Sol taraftaki resim polarize olmayan sağdaki ise polarize bir filtreyle çekilmiştir, sağdaki resimdeki bulutların sola göre sararmasına dikkat ediniz

En kaliteli polarize filtre B&W Kaesemann (Käsemann) , slim tipi filtredir



Nötral Dansite filtreleri (ND):

Bunlar fotoğrafın renk tonunu değiştirmeden ışığı azaltma görevi yapar ve gereken stopların artmasına neden olur.

Örneğin Işığın 1 stop azalması için (ND .3) filtre kullanılır, 2-stop (ND .6) and 3-stop (ND .9) Tablo aşağıda verilmiştir

:

Filtre

Dansitesi (X)
0.1
0.2
0.3
0.4
0.5
0.6
0.7
0.8
0.9
1.0
2.0
3.0
4.0

F-Stop Azaltma Oranı *
1/3
2/3
1
1 1/3
1 2/3
2
2 1/3
2 2/3
3
3 1/3
6 2/3
10
13 1/3


*: Işık ölçümü ders notlarına bakınız

Kullanımları: Çekilen fotoğraf için Işığın çok fazla olduğu, hareket etkisi çekilecekse zamanı arttırmak için, Ay ve kar çekimlerindede kontrastı arttırdığı için bu filtreler kullanılabilmektedir.

Diffüz Filtreler:

Bunların asıl amacı gelen ışığı yayıp böylece keskinliği azaltarak, yüzeylere yumuşak görünüm ve hatta bazan romantik bir etki vermek için kullanılırlar, diffüz etkiyi çeşitli derecelerde veren filtreler değişik isim ve numaralar alabilirler, çesitli cam tipleri kullanılarak yapıldığı gibi cam içine ağ yapısında bir malzeme gömülerek de imal edilir. Bu amaçla yumuşak fokus (soft fokus) özel lenslerde imal edilmiştir, bunlar özellikle portrelerde çok kaliteli romantik bir görünüm verir, hiç bir diffüz filtre soft fokus lenslerin yerini tutamaz, yanlız bu lensler çok pahalıdır, onun için diffüz filtreler tercih edilir) Eğer yumuşak görüntü istiyorsanız boç bir filtre çevresine düzgün olarak beyaz renkli bir naylon kadın çorabı gererek yumuşak görüntü elde edebilirsiniz, renkli çorap kullanırsanız renklerinizde buna göre değişeceğini unutmayın. Bir başka yöntem ise sadece cam bir filtrenin üzerine saydam vazelin, silikon sürmektir, bunlarla oynamak vaktinize ve zevkinize kalmış bir olaydır.

Florasan Filtreler:

FL-D normal florasan ve yapay ışığın renk sıcaklığını normal gün ışığına çevirmek için kullanılır,

FL-W ise sadece düşük etkili (Voltajlı) Tungsten lambaların etkisini normal gün ışığına çevirmek için kullanılır.

(D=Day (Güneş ışığına yakınlaştırma anlamında), W=Wolfram’dan geldiğini tahmin ediyorum)

UV Filtreler: UV ışığı süzdükleri için çok parlak ve yansımalı güneç ışığı alan yerlerde kullanılması zorunludur (Kar, UV ışığın fazla olduğu çok yüksek rakımlı yerler ve deniz kenarları gibi). Bu gibi yerlerde yapılan çekimlerde UV ışığı bizim gözümüz görmez ama duyarlı yüzey (film, CCD) görür, UV ışığı bol yerde yapılan çekimlerde sonuçlar görüntünün önüne bir tül perde çekilmiş gibi bulanık olur. Pencere camı bile UV ışığı biraz önler, fizik laboratuvarlarında yapılan testlere göre dünyanın en güçlü UV filtresi Tiffen Haze-1 marka filtredir bu filtre sadece UV ışığı 5 stop önler, Buda yaklaşık tüm UV ışığın ¾’u eder. Aslında Tiffen-2A filtresi daha çok önler ama onun ayrıca sıcak yöne kaydırıcı (kırmızı yönüne) etkisi vardır, o yüzden kullanırken dikkatli olmak gerekir.

İnfrared (IR) Filtreler:

Bunlardan beklenen normal gördüğümüz ışığı mümkün olduğu kadar kesip IR ışığı mümkün olduğu kadar çok geçiren filtre tipidir, adındanda anlaşılacağı gibi IR tipi özel film ister. Bu filmler özel banyo ve şartlarda banyo edilir.

Bazı Özel Filtre tipleri

Aşamalı filtreler (Graduated-Grad): (Önemli) Bu tip filtreler Fotoğrafçılar tarafından çok kullanılan bir filtre tipidir, Filtrenin bir kısmı bir filtrenin özelliğini taşırken, yumuşak bir geçişle diğer kısmı başka bir tür filtre veya sadece boş cam özelliği taşır. Değişik tonlamalarda veya karenin iki ayrı alanına ayrı pozlama veya renk düzeltme vermek istenildiğinde kullanılır (Mesela yarısı ND filtre yarısı sadece cam olan bir Grad filtre, gökyüzüne az pozlama, ufkun altına ise çok pozlama vermek için kullanılabilir. Tipleri sonsuzdur.

Sıcak Ayna (Hot Mirror) Filtreler:

Bunlar istenmeyen IR ışığı keserler, (Kötü haber= normal filmler ve sensörlerde IR ışığa duyarlıdır, bunlar bu etkiyi keserler, özellikle bazı dijital makinaların sensörleri (Nikon DH2 gibi) IR ışığa karşı çok duyarlı olduklarından istenmeyen gri gibi bir mavi (Grimsi mavi) etkiyi durdururlar. Yeni nesil Dijital makinalarda bu etki şimdilik sensör düzeltilerek değil, makinanın yazılımında yazılım filtresi yapılarak engellenebilmektedir. Ama çoğu firma sensörleri hala IR ışığa çok duyarlı olduğundan bu tip cam bir filtre kullanılmasınıda önermektedirler. Aynı tip grimsi-mavi etki filmlerdede aynı şekilde görünür ama dijital makinalar kadar değil.

Işık kirliliği (Light Pollution) filtreleri:

Ağır, orta ve hafif miktarda ışık kirliliği için magenta renkte gece filtreleri kullanılır, astro-fotoğrafçılıkta geçerlidir. Astro-fotoğrafçılıkta ayrıca Solar (güneş) filtreleri ve ay (Lunar) filtreleride kullanılır, ay filtreleri aslında ND filtreleridir.

Özel Efekt (Kıvır-Zıvır) Filtreleri: Bunlar sonsuz tipte olup gerçekten verdiğim isme uygun filtrelerdir, mesela ortası normal cam olup çevresi diffüz-bulanık etki veren filtreler (orta kısma önem vermek için kullanılırmış, gördüğüm sonuçlar Titanik felaketinden beterdir) , anahtar deliği, kalp (ne kadar romantik) şeklinde filtreler, Objektifin yarısını kapayan böylece bir kareden iki poz almayı sağlayan fakir adam filtreleri (özellikle Çinliler çok sever), Sis-Pus etkisi veren filtreler (Fog-Haze). Yapay ışıklara 4, 6 veya 8 kuyruklu yıldız etkisi veren cross screen filtreler vb vb .

Filtreler hakkında genel bilgiler:

-Maviye kayan filtrelerin sis ve pusu arttırma eğilimde olduğunu kırmızı filtrelerin ise sis ve pusu azaltan görüntü verme eğiliminde olduğunu unutmayınız, bu kural siyah beyaz filtreler içinde geçerlidir.

-Unutmayınızki lensleriniz (objektifleriniz) kimyasal formülleri ve bazı teknik özellikleri bilgileri devlet sırrı gibi saklanan çok özel camların çok özel tekniklerle kesilip bir araya getirilmesinden oluşan, çok özel ve çok kıymetli teknoloji harikalarıdır, bizim alabileceğimiz kadar ucuz olmalarının nedeni çok miktarda satılan lens tipi oldukları içindir, bu inanılmaz kalitedeki camların önüne bilinçsizce yabancı bir başka cam tipi oturtmak bir felakettir, özellikle kalitesiz filtrelerin kesinlikle kullanılmaması, bir filtre alınmadan önce çevrenizde bu filtreyi daha önce kullanan bir kişiden fikrini almanız ve onun çektiği örneklere bakarak önceden değerlendirme yapmanız önerilir.

-Lüzumsuz filtre kullanmayınız.

-Kalitesiz-taklit filtre asla kullanmayınız.

-Sadece lensi korumak için, satıcılarca önerilen UV filtre gibi filtreleri kullanmayınız, çok güneşi parlak alanlarda çekim yapacaksanız kaliteli bir UV filtre kullanınız. (Tiffen Haze-1 gibi)

-Geniş açılı lensler köşelerde kararmaya neden olabilir (vignetting), bunun için ince profili olan (slim) filtreler kullanınız.

-Mutlaka kaliteli bir sirküler polarize filtre edininiz.

-Her objektif filtre çapı için ayrı bir filtre seti almanıza gerek yoktur, en geniş filtre çapı olan veya almayi düşündüğünüz en geniş filtre çapı olan lense uygun tek bir filtre seti alınız, diğer lenslerinize bu filtrelerinizi adaptörlerle uydurabilirsiniz.. Örneğin kullandığınız makinanın tüm lens sistemlerinin en büyük filte çapı diyelim 77mm ise tüm filtrelerinizi 77mm alınız ve ayrıca 77mm olmayan tüm lensleriniz için birkaç dolarlık (ebay’de) XXmm-77mm adaptör alınız. Mesela filtre çapı 49mm 52mm ve 77mm lensleriniz varsa, 52-77mm ve 49-77mm step-up adaptörü almanız 77mm filtrenizi tüm lenslerinizde kullanmanızı sağlayacaktır. Örnek olarak Pentax DSLR ve Canon EOS sisteminin en büyük filtre çapı 77mm Nikon sisteminin ise 82mm’dir.


Örnek bir Step-Up filtresi



-Filtreler mutlaka filtre vidasına takılan tipte değildir, Lensin önüne veya arkasına takılan sürgülü tipleride mevcuttur ve bu filtreler yeteri kadar kaliteli diğerlerinden çok daha ucuzdur (Cokin marka ve benzeri filtreler kastediliyor burada), yalnız bunların adaptör-sürgü-vida-filtre kutuları gibi alan çalışmalarında taşıması ve değiştirilme zorluğu gibi zorlukları vardır. Son zamanlarda bazı küçük filtreler mıknatıslı yapılmaktadır, ama onlar sadece küçük filtreler içindir, büyük mıknatıslı filtreler çarpma ile düserler, dikkat ediniz.

-Unutmayınızki orijinal filtre diye tanıtılan büyük fotoğraf makinası firmalarının (Canon-Nikon) yaptığı filtreler bu işin uzmanı olmadıkları için çoğunlukla kalitesizdirler, pahalı olduklarına bakmayın onlar sadece marka satmaktadırlar veya pahalı filtre yapan filtre firmalarının filtrelerini size kendi markalarını basarak satmaktadırlar. Örneğin dünyanın en kaliteli lenslerini üreten Canon markasını taşıyan filtreler, Canon tarafından başka firmalara yaptırılır, ve en kaliteli fitrelerden değildir, mecbur değilseniz kullanmayınız. Nikon veya diğer marka filtreler için bu filtreleri kullanmış veya bu bilgiye sahip olan ustalara danışınız. Filtre yapan firmalar bu işte uzmandır ve en kaliteli filtreleri onlar üretirler, ve ürettikleri filtrelerin özellikleri bütün dünyada bilinmekte ve yayınlanmaktadır..

-Birkaç kaliteli filtre markası: (Singh-Ray, Heliopan, B&W veya Cokin) Çin malı B&W taklitlerine dikkat!

-Orta kalite filtreler: (Tiffen, belki Hoya) Paranız olunca kullanmasanız daha iyi olur. (Tiffen Haze-1 dışında)

-Birkaç kalitesiz ve kullanılması yasak filtre markası: (S&W, Hama, Kenko, Sonia isimsiz ve diğer tüm filtreler)

-Cokin filtreler ve adaptörleri kalitelerine oranla çok ucuz olup, Cokin filtreler varken kalitesiz filtre kullanmak günahtır. (En ucuz eBay - New & used electronics, cars, apparel, collectibles, sporting goods & more at low prices da bulabilirsiniz Cokin filtreler için ayrıntılı bilgiyi Welcome to COKIN.COM da bulabilirsiniz. Türkiyede Anasayfa - Zoom İthalat Cokin filtreleri bulundurmaktadır, eğer istediğiniz filtre yoksa hemen getirtmektedirler. Alırken A , P ve X-Pro serisi Cokin filtre tip ayrımına dikkat ediniz).

62mm’ye kadar A serisi, 62-82mm arası P serisi, daha büyük ve orta format kameralar için X-Pro serisi, P serisi bazı orta ve büyük format kameralarıda kapsar, ama genel olarak herkesin geleceğe dönük yatırım olarak A serisi yerine P serisinden almasını tavsiye ederim.

----------------------------------------------------------------------------------------------------

Medikal Uyarı: Güneş yağları zararlı UV-B’yi engelleyemez ama yararlı UV-A’yı engelleyerek kanser riskini arttırırlar, UV-A bir miktar yararlıdır çünkü pigmentasyonu arttırarak (güneşte yanma) cilde bir miktar koruma sağlayan reaksiyonu başlatır

Trafikte Xenon ışıklar: Kırmızı ışığın dalga boyu küçük olduğu dalgasının tepe büyüklüğü daha fazladır, bu yüzden daha büyük enerji taşırlar. O yüzden atmosferi en delici işık kırmızıya kayan ışıktır. Son zamanlarda moda olan XENON farların 6000-6500 Kelvinden daha büyük yani çok maviye kayanlarının daha kısa bir mesafeyi aydınlatması kaçınılmazdır, uzakları göstermedikleri gibi karşı taraftan gelen sürücülerinden gözlerini almaktan başka bir işe yaramazlar. Xenon far kullanacakların dikkatine, tam beyaz far 5500 Kelvindir 5000’den aşağısı ise sarıya kayar, ama uzağı daha çok gösterir.)

BEYAZ DENGESİ (WHITE BALANCE)

Beyaz dengesi (BD) dijital makinaların nerdeyse ayrılmaz parçası olmuştur, BD beyazların gerçek beyaz ve diğer renklerinde beyazı referans alarak kendi doğru renk ve tonlarında çıkmasına verilen addır. BD için bugün hemen tüm dijital makinalarda BD ayarı yapan elektronik düzenlerin olduğunu hepimiz biliyoruz, eğer makinayı otomatik BD ayarına getirirsek (Auto White Balance), makinalar renkleri kendi doğal ayarlarına getirmeye çalışırlar. Ama bütün bu ayarların hepsi sizin çektiğiniz sahneyi makinanız tam olarak bilmediği için elektronik bir tahminden ve uygulamadan öteye gidemez, her ne kadar teknik bugün ilerlemiş ve makinanızın doğru BD.ayarıyla bir çok fotoğraftan doğru sonuç alınsa bile bunlar asla gerçek BD olan sahneler olamaz. Bunu Photoshop kullanan fotoğrafçılar iyi bilirler, hemen tüm fotoğraflarda BD ve renk ayarlarının azda olsa tekrar ayarlanması gerekir. Peki nasıl yapacağız bu beyaz dengesini tam ve doğru olarak? Bunun iki yolu vardır.

1 – Expodisk kullanarak= Piyasada Expodisc firması tarafından icat edilmiş ( ExpoImaging, Inc. ) ve bugün birçok tam başarılı olamayan taklitleri olan bir filtre vardır. Bu filtrenin mantığı şudur, bu filtre takıldığında makinada çekilecek sahnenin son derece bulanık bir görüntüsü elde edilir ve bu sahnenin ortalama kelvin cinsinden değeri elde edilir ve bu değer %18 gri olarak kabul edilerek (Nötral), renklerin dağılımı tekrar hesaplanır ve ayarları değiştirilir. Fotoğrafçı Expodisc’i makinasına takarak çekeceği sahneyi bu filtre ile bir kere çeker ve bunu makinasının BD ayarına bu değerin %18 gri olduğunu makinasının özel (custom) BD ayarlarına bunun doğru BD ayarı olduğunu bildirir. Makinada artık bu ayarları hafızasına kaydederek bundan sonraki çekimlerin BD’nin kaydedildiği şekilde yapılması gerektiğini bilerek fotoğrafları çeker. Bu tekniğin zorluğu BD çok değişen sahnelerde her sahne için ayrı ayrı özel BD ayarının yapılmasıdır. Ayrıca bu teknikte herşey griye göre hesaplandığı için başarı %99 olsa bile %100 doğru BD yapılamamaktadır.

2 – İkinci yol ise daha zor bir yoldur ama en doğru ve hatasız tekniktir. Burada yukarıda örneğini verdiğimiz plastik bir MacBeth renk kontrol kartı alırız, bunu çekeceğimiz sahnenin önüne koyarak makinamızın otomatik BD ayarlarıyla oynamadan bir fotoğraf çekeriz. Bu kartta bütün renklerin Hue, Chroma, ve Value değerleri önceden bilinmektedir zaten Daha sonra istediğimiz sahneyi renk kontrol kartı olmadan çekeriz. Daha sonra Photoshopta her iki fotoğrafıda açarak renklerin değerlerini kartsız çekilmiş fotoğrafımızda bu değerlere göre değiştiririz. Aslında Photoshop uygulaması son derece kolaydır ama, bu tekniğinde daha önceden her sahnenin MacBeth renk kontrol kartıyla çekilme zorluğu vardır.





SİYAH BEYAZ FİLTRELER
ÖZET: (Resim 2’ye ve bu filtreler için ayrıca düzenlenmiş sayfaya bakmak için tıklayınız)

Yukarıdaki linkteki renkli tabloya bakınız, çok özet kullanımları ise aşağıda sıralanmıştır:

Sarı: En Nötral ton düzeltme, kontrastı arttırır, peysaj fotoğrafları için ideal

Koyu Sarı: Peysaj fotoğraflarını zenginleştirir, deniz ve hava fotoğrafçılığında kullanılır.

Yeşil: Tüm manzara fotoğraflarında çok güzel sonuçlar verir, gökyüzünün arka plan olduğu portre fotoğraflarında idealdir.

Kırmızı: Dramatik gökyüzü etkileri yaratır, ve gündüz fotoğraflarına ay ışığı görünümü verir, İnfrared filmlerle çok güzel sonuçlar verir.



Yukarıdaki bilgiler; Sn. Can Baytan'ın RENK SICAKLIĞI ve FİLTRELER adresindeki yazısından alıntıdır.
(Bu belgeyi kaynak göstermek-belirtmek şartıyla tüm Fotoğrafçılar kullanabilir. Can Baytan)